ملمنو او مستبصرینو سره اړیکې
May 14 2024
محترم مشر آیت الله اعرفی په مستبصرین انسټیټیوټ کې
د ۱۴۴۵ کال د شوال د میاشتې په ۲۶ نیټه د امام هادی علیه السلام موسسې د مدرسو محترم مشر آیت الله اعرفی کوربه توب وکړ.
په دغه کتنه کښې آیت الله عرفی د مستبصرین انسټیټیوټ فعالیتونو څخه د کتنې په ترڅ کښې د دغه انسټیټیوټ د محترمو مدیرانو او څیړونکو او کارکونکو د فعالیتونو قدردانی وکړه او…More
Nov 18 2023
د ګانا له نوي مسلمان شیخ اسماعیل سره مرکه
مخکې له دې چې څوک وغواړي په سیمه او حتی نړۍ کې د اسلام تبلیغ وکړي، باید د رسنیو کنټرول په لاس کې واخلي، ځکه چې ځینې یې مسلمانان دي. د یکشنبې په ورځ، ټول راډیو او تلویزیوني چینلونه د عیسوي مشنریانو ویناوې خپروي.
د استبصار د معلوماتو له مخې، شیخ اسماعیل محمد د ګانا په لویدیځ کې د لویدیځ واسا امینفي ولسوالۍ په مرکز اسانکارګوا ښار کې زیږیدلی. هغه خپلې لومړنۍ زده کړې په عربي-انګلیسي ښوونځي کې…More
Sep 12 2023
د شیعه اسلام په مرکز کې د ښاغلي شیخ فضیل الجزایري حضور
د ۱۴۴۵ کال د محرم د میاشتې په ۱۱ نیټه د شیعه اسلام مرکز روڼ اندو د ښاغلي شیخ فضیل الجزائري کوربه وو.
نوموړي د دغه مرکز له مسوولینو او مسوولینو سره په کتنه کې د دغه مرکز د نویو فعالیتونو په اړه معلومات ورکړل او د اهل بیت علیهم السلام د دین د خدمت په لاره کې یې د لازیاتو همکاریو په اړه سلا مشورې وکړې.
د هدایت کیسې
Oct 7 2024
محمد شهادة، یو فلسطینی مجاهد
د استبصار د معلوماتو له مخې، محمد شهادة، یو فلسطینی مجاهد، چې د اسراییلو په زندانونو کې…More
Oct 7 2024
یو نارویژي ډاکټر چې د اسلامي انقلاب له لارې مسلمان شو.
په ۱۹۸۷ کال کې ډاکټر لینسټاد په ناروې کې د مسلمانانو لپاره یوه ځانګړې مجله پیل کړه. هغه په ناروې کې…More
Oct 7 2024
د مېرمن روزمیري کیسه
د مېرمن روزمیري کیسه په ایران کې د مېشتو مسلمانانو یوه په زړه پورې نوې کیسه ده، یوه ښځه چې…More
Oct 7 2024
د کیوبا دوو روزونکو اسلام قبول کړ
کله چې د کیوبا دوه روزونکي د کاشان د ورزش د پیاوړتیا لپاره دې ښار ته راغلل، د حضرت حجت صاحب الزمان عجل الله د زوکړې ورځ وه، دوی په دې…More
Oct 7 2024
له میلانی فرانکلین سره خبرې
د استانبصار نړیوال بنسټ د راپور له مخې: په دې خبرو کې به د پریس ټلویزیون له کوربه میرمن مرضیه هاشمي سره خبرې وکړو، څو د هغې په اړه خبرې وکړو چې څنګه اسلام ته راغله.
مرضیه هاشمي، د تونای پریس ټلویزیون کوربه، چې اصلي نوم یې میلانی فرانکلین دی، د ۱۹۵۹ کال د دسمبر په ۲۱ په امریکا کې…More
د مستبصرینو ژوندلیک
Oct 7 2024
عبدالله پیچ تو
د استبصار نړیوال بنسټ د راپور له مخې، فرانسوی نژاد «عبدالله پچ تو» چې…More
Sep 19 2024
طاهره علي نام، نوې امریکايي مسلمانه
طاهره علی نام چې د امریکې نوې شیعه ده د اسلام د منلو د علتونو په باره کښې وویل: هغه څه چې…More
Sep 18 2024
زما مور زما د اسلام منلو په اړه اندیښمنه وه.
د المنار تلویزیون د فرانسوي ژبې اداری ټیم چې د 2002 په اکتوبر کې په بیروت کې…More
د مستبصرینو مناظرې
Jan 19 2024
یو اقتصادي دوکتورا چې د شیعه کیدو په اړه خبرې کوي
د استبصار د اطلاعاتو د خبر له مخې، د مذهب د بدلولو په موضوع باندې د آزاد فکري پروګرامونو او انتقادي خبرو اترو د لړۍ لومړۍ غونډه د اسلامي انقلاب د شهيدانو په کلتوري کمپلکس کښې د دوو اروپايانو په شتون سره چې په شيعه ؤ بدله شوې وه، ترسره شوه.
د آزاد فکر د پروګرامونو د لړۍ لومړۍ غونډه د دین د بدلون او…More
Sep 19 2023
له سنی عالم سره د محمد مرعی الأنطاکی مناظره ۱
د مرحوم علامه محمد مرعی الأنطاکی مناظره له یو سنی عالم سره:
دا په زړه پورې ده چې ولولئ:
سني عالم: شیعه ګان توربت حسیني ته سجده کوي او له همدې امله مشرکان دي ځکه له خدای پرته بل ته سجده کول حرام دي.More
Sep 19 2023
له وهابي سره د عبدالمنعم الحسن مناظره
د عبد المنعیم الحسن په نوم د یوه سوډاني شیعه لیکوال بحث له یوه وهابي سره په خپله وینا کې:
پوهاند عبدالمنعم حسن سوداني دا بحث داسې بیانوي:
یوه ورځ د خپل یوه ملګري لیدو ته ورغلم، هلته د شیعه مذهب خبره را پورته شوه او ساعتونه مو پرې بحث وکړ.
په همدې حال کې یو ځوان زموږ خواته راغی، هغه موږ ته ښه راغلاست ووایه، ناست و او زموږ خبرو ته یې غوږ نیولی و.
Apr 18 2023
د امام باقر(علیه السلام) مناظره
هشام بن عبدالملک امام باقر (ع) ته له مدینې څخه شام ته بللی و. ماښام به هغه او امام په همدې ځای کې ناست وو او د خلکو یوه ډله هم د دوی په مجلسونو کې ګډون کوي. راوي وايي: يو ځل چې موږ ناست وو او خلكو پوښتنې كولې، نو د امام سترګې په يو شمېر عيسويانو ولګېدې،
د مستبصرینو مقالې
Aug 31 2024
د قرآن په لوستلو مې هغه دروغ چې غرب د اسلام په اړه ویلي دي پوه شوم
د طوفان الاقصی له څخه ۱۰ میاشتې تیرې شوې. د غزې د خلکو استقامت د لويديځوالو لپاره يوه ضربه ده او اسلام ته يې…More
Aug 29 2024
انسان د هغه د دیني ژمنې له مخې ازمول کیږي
ژباړه: محمد رحیم درانی
معمولا، د مسلمان کیدو ورځ د انسان په ژوند کې یوه له غوره ورځو څخه ده. ژوند یو ګلابي څراغ اخلي، تاسو لوی، غوره او پیاوړي احساس کوئ. تاسو دننه یو لوی…More
Aug 20 2024
د يو زرتشت روايت چې عالم شو
دا مستند فلم د “آئینه عمر” د مستند فلمونو د لړۍ څخه 17م فلم دی چې د چهار سیما چینل د کلتور او…More
May 14 2024
زینب، یوه تازه مسلمان شوې مسیحي
زه په رسمي توګه خپل نوم نه بدلوم، مګر ما د خپل شخصي نوم په توګه زینب نوم غوره کړ. ځکه چې زه له دوی سره ډیره مینه لرم او کله چې د حضرت زینب (س) کیسه اورم نو ډیر وژاړم او د کربلا شیبې به هیڅکله هیرې نه کړم او زه د هغو کسانو په څیر مینه لرم چې د امام حسین (ع) مددګار او مرستندوی یم او د امام زمانه له صحابه کرامو څخه هم یم.
د استبصار د معلوماتو له مخې، لومړی ځل چې ما د اسلام په اړه اوریدلي و، کله چې ما له یوه مسلمان سړي سره کوژده وکړه. البته، هغه د لمانځه او د دندې ترسره کولو سره ډیره مینه نه درلوده. ما د هغه دین خوښ کړ، نو ما خپل تحقیق پیل کړ. یوازینی شی چې…More
د مستبصرینو مجله
Feb 18 2024
د توحید په هکله د امام رضا علیه السلام مناظره
د توحید په هکله د امام رضا علیه السلام مناظره، هغه حدیث دی چې په کښې امام رضا(ع) د خدای له وجوده له یو انکاري کس سره، د خدای تعالی د شتون په هکله خبرې اترې کوي. په دغه حدیث کښې امام رضا علیه السلام د خدای په…More
Feb 18 2024
مفترض الطاعة
مُفْتَرَضُالطَّاعَة د شیعه امامانو لپاره یو خاص مقام دی، د هغه کس په معنا دی چې د هغه اطاعت په مطلقه یعنې بې له قید او شرطه واجب دی. د شیعو عالمان د آیتونو او روایتونو په دلیل سره…More
Jan 17 2024
علي بن جعفر الصادق
علي بن جعفر الصادق چې په علي عُرَیضی مشهور دی د امام صادق(ع) تر ټولو کوچنی زوی دی. هغه له خپل ورور امام موسی بن جعفر(ع) او امام رضا(ع) څخه روایتونه نقل کړي دي. هغه د مسائلُ علي بن جعفر په نوم یو کتاب له هغه پاتی شوی دی چې…More
Dec 20 2023
د محمد (ص) جانشیني
د محمد (ص) جانشیني: د ابتدايي خلافت په هکله یوه څیړنه (The succession to Muhammad: a study of the early caliphate) کتاب دی چې…More
د مستبصرینو کتابونه
Jan 18 2023
د شيعو په نظر کښې حديث
د شيعو په نظر کښې حديث
مترجم: محمد رحیم درانی
شيعه د اهلبيتو عليهم السلام د تعليماتو مطابق د پيغمبر(ص) او د اهلبيتو(ع) د حديثونو په زده کړې بوخت شول او د هجرت په لومړنو درې سوو کالو کښې يې له خپلو مخکښانو نه په زرګونو زرګونو حديثونه په بيلا بيلو اسلامي فنونو کښې تر لاسه کړل او په سلګونو او زرګونو کتابونو (تاليف، اصل او کتابونو) کښې يې ځاي کړل.More
Dec 19 2022
د اجتهاد باب تل پرانستی دی او قانوني خلا نيشته
د اجتهاد باب تل پرانستی دی او قانوني خلا نيشته
مونږ عقيده لرو چې د اجتهاد باب په ټولو مسائلو کې خلاص دی، او…
د مستبصرینو رسنې
Jan 20 2022
د قبرونو ړنګولو حدیث
موضوع: د قبرونو ړنګولو حدیث
کارپوه: مولانا حجت السلام والمسلمین سید علی عارف الحسینی
Feb 11 2022
د قبرونو په هکله د څلورو امامانو عقیده
موضوع: د قبرونو په هکله د څلورو امامانو عقیده
کارپوه: مولانا حجت السلام والمسلمین سید علی عارف الحسینی
Feb 18 2022
د وهابیانو په لاس د بقیع حدیره ړنګول
موضوع: د وهابیانو په لاس د بقیع حدیره ړنګول
کارپوه: مولانا حجت السلام والمسلمین سید علی عارف الحسینی
Aug 1 2022
سلام یا حسین لبیک یا حسین
پشتو نوحه: سلام یا حسین لبیک یا حسین
ذاکر : سید شجاعت حسین فخری
اعتقادی سوالونه
Aug 15 2024
ما په شیعه مذهب کې فکري ازادي وموندله
اغلې فاطمه معصومه د اندونیزیا هغه شخصیت دی چې د ځان په اند یې د شیعه مذهب د عقل پر بنسټ غوره کړی او اوس غواړي چې هغه خلک چې د حق په لټه کې دي د دوی د استدلال غږ واوري.More
Jun 18 2024
مستبصره: لرې ژوند د دیني علومو د زده کړې او شیعه د پېژندلو لپاره
تاسو باید خپل ځان قدر وکړئ؛ دلته تاسو په اسانۍ سره حجاب اغوندی؛ ما اوریدلي چې د ایرانیانو په منځ کې ځینو کسانو سپینه چهارشنبه پیل کړې ده او غواړي چې بې حجابه وي، زه غواړم هغوی ته ووایم چې…More
Jan 17 2024
اسلام فوبیا (اسلام هراسی یا له اسلامه خلک ویرول)
ژباړه: محمد رحیم درّانی
اسلام فوبیا (اسلام هراسی یا له اسلامه خلک ویرول) د اسلام او اسلامي مظاهرو څخه د پلان شوي ویرې او نفرت رامینځته کول دي او په پایله کې د مسلمانانو او اسلامي بنسټونو او سازمانونو په خلاف ډول ډول تبعیضونه، تاوتریخوالي او…More
Dec 19 2023
شیعه په ایټالیا کې
د مسلمانانو او شیعو شمیر
د استبصار د معلوماتو له مخې، که وغواړو په دې اړه په تفصیل سره خبرې وکړو، نو د څو دلایلو له مخې دې مسلې ته احصایوي او…More
Oct 15 2023
ولې د رسول الله صلی الله علیه وسلم جانشیني دومره مهمه ده؟
ډاکټر توماس مک ایلوین ځواب ورکوي:
ډاکټر توماس مک ایلوین، یو امریکایی پادری او د پوهنتون پروفیسور چې له مسلمان کیدو وروسته یې د “علی حیدر” نوم غوره کړ، موږ ته د امیرالمومنین (ع) په اړه وايي چې…More
Sep 19 2023
د حضرت فاطمه(س) د دفن ځای
د حضرت فاطمه(س) د دفن ځای
دا مقاله د حضرت فاطمه(س) د دفن د ځای په هکله ده. د تړلي پیښو د خبرتیا لپاره د حضرت فاطمه(س) د جنازې او دفن مقالې کتلی شئ.
د حضرت فاطمې(س) د دفن ځای یو نامعلوم ځای دی چې د هغې ځای په هکله ډېر احتمالي ځایونه لکه د حضرت فاطمې(س) کور، د پیغمبر(ص) روضه، بقیع او د عقیل کور(د بقیع د امامانو قبرونه) بیان شوي دي. د فاطمې(س) کور د شیعه علماوو له مشهورو نظریو څخه شمیرل کیږي. که څه هم شیخ طوسي په….
Aug 20 2023
زه ولې دودپال نه یم؟
شیعه ته د بدل شوي ډاکټر ګاري کارل (محمد) لیګن هاسن مقاله:
ولې زه دودپال نه یم؟
کټګورۍ: د شیعه مذهب ته بدل شوی لخوا مقالې
که څه هم دودپالونکي د مدرنیت له نیمګړتیاوو خبر دي، خو د مدرنیت نیوکه یې له لاندې نیمګړتیاوو سره مخ ده:
لومړی، د دې پوښتنې وړ فرضیې شتون چې په مختلفو اصولو کې ښکاره یا ښکاره باور (او د دودیزانو لخوا غوښتل شوي) ټولنه د دودپالانو ځانګړتیاوې رامینځته کوي؛More
Aug 17 2023
ګناه
گُناه، د خدای حکمونو ته سرغړونه ده، او په بل عبارت ، هغه څه کوي چې خدای یې منع کوي یا هغه څه پریږدي چې هغه یې امر کړی ده. ګناهونه په دوه کټګوریو ویشل شوي: کبیره(لوی) او صغیره (کوچني). کبیری ګناه هغه ګناه ده چې په قرآن یا په روایتونو کې مشخص شوې، یا د دې مرتکب د عذاب ژمنه کیږي. لکه د نفس وژنه، زنا، د یتیم ملکیت خوري او سود خوړل.
د مرکز قانون
Dec 28 2021
الدلائل
د مستبصرینو نړیوال مرکز
دا کتاب چې د مستبصرینو د نړیوال مرکز د مدیریت له خوا لیکل شوی او تالیف شوی دی، له قرآن کریم څخه د قانع کوونکي شواهد، احادیث او عقلي شواهد لري او له وهابیت او له تاوتریخوالو سره د مخامخ خبرو لپاره چمتو او تالیف شوی دی. سلفيزم. په دې کتاب کې په ذکر شویو دلایلو سره د دښمنانو د شکونو د لرې کولو او د ثقلین حدیث ته په پام سره د خلکو د ذهنونو د روښانولو هڅه شوې ده. په دې كتاب كې د قبرونو زيارت، د سيد الشهداء (ع) مقبرې ته د سجدې كولو، د خداى د اولياوو د دعا او استدعا په اړه بې اساسه شكونه د اهل سنتو له منابعو څخه ځواب شوي دي. (دا کتاب لا تر اوسه پښتو کښې نه دی ژباړل شوی)
توحید پرستو سره یووالی
Sep 19 2024
قرآن د هالنډي ځوانانو تر منځ د اسلام په لور د تمایل اصلي عامل دی
هالنډي رادیو او ټلویزیون راپور ورکړ: “پخوا به په یوه میاشت کې…More
Aug 29 2024
اسلام څه دي او ولې یې باید غوره کړئ؟
ایا تاسو نوی مسلمان شوی یاست؟ ته غواړې چې اسلام قبول کړي؟ ایا تاسو د خوښۍ په لټه کې یاست؟…More
Aug 20 2024
د نویو مسلمانانو لپاره مهم نصیحتونه
لومړی او تر ټولو مهم، تل په یاد ولرئ چې خدای تاسو ته…More
Mar 18 2024
امهات المومنین
ژباړه: محمد رحیم درانی
د پیغمبر(ص) میرمنې هغه ښځې چې رسول الله مبارک ورسره واده کړی او په قرآن کښې د امهات المومنین (د مؤمنانو د میندو) په توګه یادې شوي او په هکله یې ځانګړي حکمونه راغلي دي.
مسلمان عالمان د پیغمبر(ص) د میرمنو د شمیر په هکله د نظر اختلاف لري. ځینو د پیغمبر(ص) د میرمنو شمیر دیارلس او ځینو نورو پنځلس بللی او په دې لړ کښې نورې نظریې هم شته دي. د دغه اختلاف سرچینه د پیغمبر(ص) په میرمنو کښې د وینځو شمیرنې یا نه شمیرنې ته ورګرځي. د پیغمبراکرم(ص) ودونه د هغه د ماموریت(د دین د تبلیغ) په…More
اعتقادي کتابتون
Mar 18 2024
اخلاق ناصري
اخلاق ناصري د فردي، ټولنیزو او کورنیو اخلاقو په هکله د خواجه نصیر الدین طوسي(۵۹۷-۶۷۲ق) لیکلی کتاب دی. د دغه کتاب ژبه فارسي ده او ځینې برخې یې د ابوعلي مسکویه د تهذیب الاخلاق کتاب ژباړه او لیکنې دي. له علمي او فلسفي اصطلاحاتو سره د بلدو فارسي ژبو لپاره د دغه کتاب نثر، روان بلل شوی دی.
اخلاقي مسائیلو ته په پاملرنه کښې د کتاب روده، عقلي او تحلیلي طریقه ده او د وجود د سلامتیا او ورڅخه د روحي ناروغیو د لرې کولو لپاره د طبیب د مقام خبره کوي. د نفس د سلامتیا د ساتنې او….More
Feb 16 2024
مَعالِمُ المَدرَسَتَین
مَعالِمُ المَدرَسَتَین د سید مرتضی عسکري په قلم په عربۍ ژبه لیکل شوی کتاب دی چې د امامیه شیعه مذهب او اهل سنت اصول یې په خپلو کښې پرتله کړي دي. د کتاب هدف، د خلفاو په…More
Oct 19 2023
تصحیح الاعتقاد
ژباږه: محمد رحیم درّانی
تَصحیحُ اِعتقاداتِ الاِمامیّة یا تَصحیحُ الاعتقاد د شیخ مفید (وفات ۴۱۳ هـ) له خوا د کلام د علم په اړه یو کتاب دی. دا کتاب د…More
Sep 19 2023
د امام علي(ع) فضائل
ژباړه: محمد رحیم دراني
د امام علي(ع) فضائل، د امام علي(ع) صفات او ځانګړتیاوې، د شیعه لومړی امام چې د قرآن په آیتونو، احادیثو او تاریخی واقعاتو کښې یې ذکر شوی دی. له پېغمبراکرم(ص) څخه روايت دى چې د امام علي(ع) فضائل د شمېرلو وړ نه دي او د نورو روايتونو پر بنسټ چې له پیغمبره راغلي دي هغه د فضائل بيانول، ليکل، کتل او اورېدل یو ډول عبادت دی او د ګناهونو د بخښلو سبب ګرځي.More
May 17 2023
عباس بن علی
عباس بن علي بن ابي طالب (۲۶-۶۱هـ ق) چې په ابوالفضل مشهور دی، د امام علي(ع) پنځم زوی او د ام البنین لومړی زوی دی. د ژوند تر ټولو مهمه برخه د کربلا په پېښه او د عاشورا په ورځ د هغه شهادت دی.
May 17 2023
د عثمان د قتل پیښه
دا مقاله د عثمان بن عفان د قتل په هکله ده. د دریم خلیفه د پيژندګلو لپاره عثمان بن عفان وګورئ.
د عثمان د قتل پیښه، هجرت په 35 کال کې د دریم خلیفه عثمان بن عفان په خلاف د خلکو بغاوت ته اشاره لري چې د عثمان قتل په کې وشو. دا بغاوت د مصر د خلکو له خوا په دې سبب وشو چې عثمان بن عفان عمرو بن عاص سهمی د مصر له والیتوبه لری کړ او عبدالله بن ابیسرح یې د هغه په ځای وګماره. البته د عثمان د حکومت کولو طریقه، او اموي خپلوانو ته حکومتي منصبونه ورکول او همدارنګ له بیت الماله هغوي ته ډېر بخششونه ورکول د خلکو او د پيغمبر(ص) د ځینې اصحابو د ناراضګۍ او نیوکو سبب شوی و. مصري نیوکه کوونکي مدینه ته لاړل او د امام علی(ع) په منځګړيتوب او همدارنګ د عثمان په دې ژمنې سره چې کارونه به سم کړي د مصر په لور ستانه شو خو د ستنیدو په لاره کې یې د عثمان هغه لیک ولیده چې د مصر والي ته یې لیکلی و چې په کې یې د هغوي د قتل او زنداني کولو حکم ورکړی و. له همدې سببه مدینې ته ستانه شول او دا یې وغوښتل چې عثمان دې خلافت پریږدي خو عثمان د هغوي غوښته ونه منله. هغوي د عثمان کور محاصره کړ او له څلویښتو ورځو محاصرې وروسته هغه ووژل شو او د مسلمانانو په هدیره کې یې له ښخولو مخه ونیول شوه.
Apr 18 2023
د امام محمد باقر علیه السلام پنځه ارزښتناک او ښوونیز درسونه
۱- امام جعفر صادق علیه السلام روایت کوي:
یوه ورځ زما پلار امام محمد باقر علیه السلام وفرمایل: په خدای قسم چې زه د خپلو اولادونو لپاره ځینې طریقې لرم لکه:
Apr 18 2023
د کوفې خلکو ته د امام حسین علیه السلام خطبه
له مصعب بن عبدالله څخه روایت دی چې کله د کوفې خلکو امام حسین علیه السلام په کربلا کښې محاصره کړ نو په خپل آس باندې سپاره شو او ټولو ته یې د خاموشۍ بلنه ورکړه او د خدای له حمد او ثنا وروسته یې خطبه ورکړه.
Apr 18 2023
د امام حسین علیه السلام په خطبه کښې په نیکۍ امر کول او له بدیو منع کول
د امام حسین (ع) د غورځنګ یو هدف په نیکۍ امر کول او له بدیو منع کول وو. امام حسین (ع) په خپلو خطبو او ویناوو کې په ډیرو مواردو کې د کوفې خلکو ته د اموی حکومت او د یزید بن معاویه په وړاندې د نیکۍ امر او….
Aug 15 2024
ما په شیعه مذهب کې فکري ازادي وموندله
اغلې فاطمه معصومه د اندونیزیا هغه شخصیت دی چې د ځان په اند یې د شیعه مذهب د عقل پر بنسټ غوره کړی او اوس غواړي چې هغه خلک چې د حق په لټه کې دي د دوی د استدلال غږ واوري.More
By ps • اعتقادی سوالونه, اعتقادی سوالونه, اعتقادی سوالونه, ملمنو او مستبصرینو سره اړیکې 0 • Tags: اسلام, اندونیزیا, د هدایت کیسي, شيعه, شیعه او سنی, فکري ازادي, مستبصر, مستبصرین