
Bu konuda şöyle rivayet edilir: Bir gün Resulullah sallallah’u aleyhi ve âlih Gadir-i Hum’da halkı topladı; günlerden Perşembe’ydi. Sonra halkı Ali b. Ebutalib’e -itaate- davet etti. Sonra Ali’nin kolundan tutarak kaldırdı, öyle ki koltu altının beyazlığı görüldü; sonra buyurdu ki: “Ben kimin mevlası isem, Ali de onun mevlasıdır; Allah’ım! Onu seveni sev, ona düşman olana düşman ol, ona yardım edene yardım et, yardım etmeyerek yalnız bırakanı yalnız bırak.” Sonra henüz insanlar dağılmamıştı ki, “Bu gün sizin için dininizi kemale erdirdim…” ayeti nazil oldu. Bunun üzerine Resulullah sallallah’u aleyhi ve âlih buyurdu ki: “Allah-u Ekber! Din kemale erdirildi; nimet tamamlandı; Allah benim risaletime ve Ali’nin de velayetine razı oldu.”[1]
Resulullah sallallah’u aleyhi ve âlih’in şairi Hessan b. Sabit-i Ensari o hazretten izin aldıktan sonra bu tarihi olayı nurlu kelimelerle kaydetmiş, o hazret izin verdikten sonra şöyle demiştir:
Haykırdı peygamberleri Gadir-i Hum’da
Sesini herkese duyurduğunda
Dedi ki: Kimdir sizin mevlanız, kimdir veliniz
Dediler ki: Bu konuda nedir bizim haddimiz
Sensin bizim mevlamız, sensin velimiz
Bu gün asla sana karşı gelmez dilimiz
Sonra dedi ki: Kalk ey Ali; dur ki ayakta
İmam ve hâdi olarak beğendim seni benden sonra
Ben kimin mevlasıysam Ali velisidir onun
Ona gerçek yardımcılar, dostları olun onun
Sonra dua etti: Allah’ım! Sev Ali’yi seveni
Düşman bil Ali’yi düşman bileni.[2]
Emirulmüminin Ali aleyhisselam’ın kasidesinin başlangıcında ise şöyle geçer:
Muhammed peygamber kardeşimdir, mislimdir
Şehidlerin efendisi Hamza benim amcamdır
Devamında da buyuruyor ki:
Farzetti size sevgimi benim
Gadir-i Hum’da Resul-i Emin
Eyvahlar olsun, eyvahlar olsun, eyvah
Bana zulümle huzuruna çıkan Rabb’imin[3]
2- “Ey Elçi! Rabb’inden sana indirileni duyur; eğer bunu yapmazsan, O’nun elçiliğini duyurmamış olursun. Allah seni insanlardan korur.”[4]
Bu ayet, yukarıdaki ayetin münasebetiyle Emirulmüminin Ali aleyhisselam’ın velayeti hakkında nazil olmuştur. Vahidî, Ebu Said-i Hudri’ye ulaştırdığı senediyle şöyle der: Bu ayet Gadir-i Hum’da Ali b. Ebutalib hakkında nazil olmuştur.[5]
Siyutî ve Şevkanî, İbn-i Mesud’dan şöyle rivayet ederler: Resulullah sallallah’u aleyhi ve âlih hayattayken biz, “Ey Elçi! Rabb’inden sana indirileni -Ali’nin müminlerin velisi olduğunu- duyur; eğer bunu yapmazsan, O’nun elçiliğini duyurmamış olursun. ” şeklinde okurduk.[6]
3- “Sizin veliniz, ancak Allah, O’nun Elçisi ve namaz kılıp ve rüku halinde sadaka veren müminlerdir.”[7]
…………………………….
[1] – Bkz. Menakıb-i Harezmî, s.80, Maketl-i İmam Hüseyin aleyhisselam -Harezmi-, s.47; TercümetTercemet-i İmam Ali aleyhisselam -İbn-i Asakir-, c.2, s.75/577-580; Tarih-u Bağdat, c.8, s.290; Tarih-i Yakubî, c.2, s.43; Şevahid-ut Tenzil, s.157/210-215; Menakıb-i İbn-i Meğazili, s.19; Tezkiret-ul Havas -İbn-i Cevzî-, s.29; Feraid-us Simtayn, c.1, s.315; Durr-ul Mensur -Siyutî-, c.2, s.259; el-İtkan -Siyutî-, c.1, s.75.
[2] – el-İrşad -Şeyh Mufid-, c.1, s.177, Kum-Muesseset-u Âl-i Beyt, 1. baskı; Fusul-ul Muhtar -Şeyh Mufid-, s.209 ve 235, Kum-Mektebet-ud Daveri, 4. baskı; el-Emali -Şeyh Saduk-, s.460/3 meclis 84; el-Menakıb -Harezmi-, s.80; Maktel-i İmam Hüseyin aleyhisselam -Harezmi-, s.47; Tezkiret-ul Havas -İbn-i Cevzi-, s.33; Menakıb -İbn-i Şehraşub-, c.3, s.27; Kenz-ul Fevaid -Keracekî-, c.1, s.268, beyrut-Dar’ul Ezvâ; Keşf-ul Gumme -Arbili-, c.1, s.319; A’lam-ul Vera -Tabersi-, c.1, s.262; et-Taraif -İbn-i Tavus-, s.146; Kifayet-ut Talib, s.64; Feraid-us Simtayn, c.1, c.73-74; Allame Eminî bunu el-Gadir adlı eserinde, c.2, s.34’de 38 kanalla tahriç etmiştir.
[3] – Kenz-ul Fevaid -Keraceki-, c.1, s.266; Tezkiret-ul Havas -İbn-i Cevzi-, s.102; el-İhticac -Tabersi-, , s.180; Fusul-ul Muhimme -İbn-i Sabbağ-, s.32; Ravzet-ul Vaizin, s.87; Kenz-ul Ummal, c.13, s.112; Muhtasar-u Tarih-i Dimaşk -İbn-i Menzur-, c.18, s.77; Allame Emini, el-Gadir adlı eserinde, c.2, s.25’de bunu 37 kanalla tahriç etmiştir.
[4] – Mâide, 67.
[5] – Esbab-un Nüzul, s.115.
[6] – Durr-ul Mensur, c.2, s.298; Feth-ul Kadir -Şevkani-, c.2, s.60.
[7] – Mâide, 55.
…………………………….
tebyan.net
Şub 17 2024
Kur”an-ı Kerim”de Ali (a.s)-2
Bu konuda şöyle rivayet edilir: Bir gün Resulullah sallallah’u aleyhi ve âlih Gadir-i Hum’da halkı topladı; günlerden Perşembe’ydi. Sonra halkı Ali b. Ebutalib’e -itaate- davet etti. Sonra Ali’nin kolundan tutarak kaldırdı, öyle ki koltu altının beyazlığı görüldü; sonra buyurdu ki: “Ben kimin mevlası isem, Ali de onun mevlasıdır; Allah’ım! Onu seveni sev, ona düşman olana düşman ol, ona yardım edene yardım et, yardım etmeyerek yalnız bırakanı yalnız bırak.” Sonra henüz insanlar dağılmamıştı ki, “Bu gün sizin için dininizi kemale erdirdim…” ayeti nazil oldu. Bunun üzerine Resulullah sallallah’u aleyhi ve âlih buyurdu ki: “Allah-u Ekber! Din kemale erdirildi; nimet tamamlandı; Allah benim risaletime ve Ali’nin de velayetine razı oldu.”[1]
Resulullah sallallah’u aleyhi ve âlih’in şairi Hessan b. Sabit-i Ensari o hazretten izin aldıktan sonra bu tarihi olayı nurlu kelimelerle kaydetmiş, o hazret izin verdikten sonra şöyle demiştir:
Haykırdı peygamberleri Gadir-i Hum’da
Sesini herkese duyurduğunda
Dedi ki: Kimdir sizin mevlanız, kimdir veliniz
Dediler ki: Bu konuda nedir bizim haddimiz
Sensin bizim mevlamız, sensin velimiz
Bu gün asla sana karşı gelmez dilimiz
Sonra dedi ki: Kalk ey Ali; dur ki ayakta
İmam ve hâdi olarak beğendim seni benden sonra
Ben kimin mevlasıysam Ali velisidir onun
Ona gerçek yardımcılar, dostları olun onun
Sonra dua etti: Allah’ım! Sev Ali’yi seveni
Düşman bil Ali’yi düşman bileni.[2]
Emirulmüminin Ali aleyhisselam’ın kasidesinin başlangıcında ise şöyle geçer:
Muhammed peygamber kardeşimdir, mislimdir
Şehidlerin efendisi Hamza benim amcamdır
Devamında da buyuruyor ki:
Farzetti size sevgimi benim
Gadir-i Hum’da Resul-i Emin
Eyvahlar olsun, eyvahlar olsun, eyvah
Bana zulümle huzuruna çıkan Rabb’imin[3]
2- “Ey Elçi! Rabb’inden sana indirileni duyur; eğer bunu yapmazsan, O’nun elçiliğini duyurmamış olursun. Allah seni insanlardan korur.”[4]
Bu ayet, yukarıdaki ayetin münasebetiyle Emirulmüminin Ali aleyhisselam’ın velayeti hakkında nazil olmuştur. Vahidî, Ebu Said-i Hudri’ye ulaştırdığı senediyle şöyle der: Bu ayet Gadir-i Hum’da Ali b. Ebutalib hakkında nazil olmuştur.[5]
Siyutî ve Şevkanî, İbn-i Mesud’dan şöyle rivayet ederler: Resulullah sallallah’u aleyhi ve âlih hayattayken biz, “Ey Elçi! Rabb’inden sana indirileni -Ali’nin müminlerin velisi olduğunu- duyur; eğer bunu yapmazsan, O’nun elçiliğini duyurmamış olursun. ” şeklinde okurduk.[6]
3- “Sizin veliniz, ancak Allah, O’nun Elçisi ve namaz kılıp ve rüku halinde sadaka veren müminlerdir.”[7]
…………………………….
[1] – Bkz. Menakıb-i Harezmî, s.80, Maketl-i İmam Hüseyin aleyhisselam -Harezmi-, s.47; TercümetTercemet-i İmam Ali aleyhisselam -İbn-i Asakir-, c.2, s.75/577-580; Tarih-u Bağdat, c.8, s.290; Tarih-i Yakubî, c.2, s.43; Şevahid-ut Tenzil, s.157/210-215; Menakıb-i İbn-i Meğazili, s.19; Tezkiret-ul Havas -İbn-i Cevzî-, s.29; Feraid-us Simtayn, c.1, s.315; Durr-ul Mensur -Siyutî-, c.2, s.259; el-İtkan -Siyutî-, c.1, s.75.
[2] – el-İrşad -Şeyh Mufid-, c.1, s.177, Kum-Muesseset-u Âl-i Beyt, 1. baskı; Fusul-ul Muhtar -Şeyh Mufid-, s.209 ve 235, Kum-Mektebet-ud Daveri, 4. baskı; el-Emali -Şeyh Saduk-, s.460/3 meclis 84; el-Menakıb -Harezmi-, s.80; Maktel-i İmam Hüseyin aleyhisselam -Harezmi-, s.47; Tezkiret-ul Havas -İbn-i Cevzi-, s.33; Menakıb -İbn-i Şehraşub-, c.3, s.27; Kenz-ul Fevaid -Keracekî-, c.1, s.268, beyrut-Dar’ul Ezvâ; Keşf-ul Gumme -Arbili-, c.1, s.319; A’lam-ul Vera -Tabersi-, c.1, s.262; et-Taraif -İbn-i Tavus-, s.146; Kifayet-ut Talib, s.64; Feraid-us Simtayn, c.1, c.73-74; Allame Eminî bunu el-Gadir adlı eserinde, c.2, s.34’de 38 kanalla tahriç etmiştir.
[3] – Kenz-ul Fevaid -Keraceki-, c.1, s.266; Tezkiret-ul Havas -İbn-i Cevzi-, s.102; el-İhticac -Tabersi-, , s.180; Fusul-ul Muhimme -İbn-i Sabbağ-, s.32; Ravzet-ul Vaizin, s.87; Kenz-ul Ummal, c.13, s.112; Muhtasar-u Tarih-i Dimaşk -İbn-i Menzur-, c.18, s.77; Allame Emini, el-Gadir adlı eserinde, c.2, s.25’de bunu 37 kanalla tahriç etmiştir.
[4] – Mâide, 67.
[5] – Esbab-un Nüzul, s.115.
[6] – Durr-ul Mensur, c.2, s.298; Feth-ul Kadir -Şevkani-, c.2, s.60.
[7] – Mâide, 55.
…………………………….
tebyan.net
By tr • Müstebsirler Münazaraları 0 • Tags: Hz. Ali (a.s)