مدین (قبیله)

مَدْیَن یو عرب قام دی چې حضرت شعیب یې د هدایت لپاره مبعوث شو او حضرت موسی(ع) څو کاله په هغوي کې ژوند وکړ. ځینې څیړاندي، دغه قبیله د حضرت ابراهیم(ع) زوي مدین او ځینې یې حضرت اسماعیل(ع) ته منسوبه ګڼي. دغه قام د عقبه خلیج په خوا کې په

مدین ښار کې اوسېده. مدین قام په خدای د ایمان نه راوړلو په وجه په الهي عذاب اخته شو.

 

توکم پاڼه

مدین د عربو له نسله یوه قبیله وه.[۱] د «مدین»ټکی لس ځله په قرآن کې راغلی دی.[۲] چې په ځینو کې ترې مطلب د مدین قبیله[۳] او په ځینو کې مدین ښار[۴] دی. د مدین قبیلې د نسل په اړه ځینې اختلافات موجود دي:

 

ځینې څیړاندي او مورخان مدین قبیله په مدین بن ابراهیم پورې منسوبه ګڼي.[۵] د تورات [۶] او د ځینو اسلامي سرچنیو[۷] د راپور له مخې حضرت ابراهیم د خپلې مېرمنې ساره له وفاته وروسته له یوې بلې ښځې سره واده وکړ او له هغې د ځینو بچیانو پلار شو منجمله مدین (میدیان). مدین د حضرت لوط له لور سره واده وکړ او له دې لارې یې نسل دوام وموند.[۸]

 

همداراز ابن کثیر دغه قبیله د مدین بن مدیان بن ابراهیم[۹] له نسله او ځینو څیړاندو د حضرت اسماعیل(ع) له نسله ګڼلې ده.[۱۰]

 

استوګن ځای

مدین قام په مدین ښار کې ژوند کاوه او د دغه ښار نوم هم له دې قبیلې اخستل شوی و.[۱۱] دغه ښار د عقبه خلیج په ختیځ کې[۱۰] د سیند په غاړه او اباد او ښیرازه ګڼل شوی دی.[۱۲] دغه ښار تبوک سیمې ته نزدې [۱۳] او همداراز د لوط قام ښار ته نزدې دی.[۱۴] شیخ صدوق مدین یوه وړوکی کلی ګڼلی چې تر څلویښتو زیات کورونه یې نه لرل.[۱۵]

 

ځینو څېړاندو دغه ښار د شام له ښارونو ګڼلی دی.[۱۶] او احتمال یې ورکړی چې نن سبا په اردن هیواد کې «معان» ښار[۱۷] په دغه ځای کې جوړ شوی دی.[۱۸] ځینې باوري دي چې مدین په ننني عربستان کې واقع و.[۱۹]

 

له بني اسراییلو سره نښته

نگر به موسی عمران که از بر مادر

به مدین آمد و زان راه گشت او مولا[[۲۰]]

د قرآن[۲۱] او تورات[۲۲] د تصریح په اساس حضرت موسی(ع) وروسته له دې چې له مصره وتښتېد، مدین ته لاړ او هلته یې د شعیب له لور سره واده وکړ.[۲۳] او کلونه هلته په مدین قبیله کې[۲۴] په شپنۍ لګیا و.[۲۵]

 

مدین قبیله د تاریخ په یو پړاو کې له بني اسراییلو سره ښکېل وه. د یهودیانو د سپېڅلي کتابونو څخه په داوران کتاب کې، له بني اسراییلو سره د مدیانیانو (مدین قبیلې) د نښتې کیسه نقل شوې ده چې په نهایت کې بني اسراییل له کلونو ماتې او سپکاویو وروسته په مدیانیانو بریالي شول.[۲۶]

 

د شعیب په پېغمبرۍ غبرګون

خدای تعالی د مدین قوم د هدایت لپاره، حضرت شعیب په پېغمبرۍ وګماره.[۲۷] شعیب د مدین له قبیلې و.[۲۸]

 

حضرت شعیب کلونه په خپل قام کې په الهي تبلیغ بوخت و؛ هغوي یې توحید[۲۹] او په معاملې کې انصاف او سموالي[۲۹] له فساده لرې والي[۳۰] او د قیامت له عذابه[۳۱] وېرېدو ته بلل. په اعراف سوره کې د حضرت شعیب او د هغه د مخالفانو خبرې راغلې دي.[۳۲]

 

عذاب

د مدین قبیلې ډېرو کسانو د حضرت شعیب(ع) د بلنې له منلو ډډه وکړه او په الهي عذاب اخته شول.[۳۳] د قرآن د ایتونو له مخې د مدین قوم په یوې زلزلې سره نابود شو؛[۳۴] داسې لکه چې هیڅکله په دغه ښار کې نه اوسېده.[۳۵]

فوټ نوټ

1. بلاغی، حجة التفاسیر، ۱۳۸۶ق، ج۱، ص۲۶۷.
2. ↑قرشی، قاموس قرآن، ۱۳۷۱ش، ج۶، ص۲۴۵.
3. ↑حسینی شیرازی، تبیین القرآن، ۱۴۲۳ق، ص۲۴۳.
4. ↑وګورئ: سوره هود، آیه ۸۴.
5. ↑شبر، تفسیر القرآن الکریم، ۱۴۱۲ق، ص۱۷۸؛ طبری، جامع البیان، ۱۴۱۲ق، ج۸، ص۱۶۶.
6. ↑کتاب مقدس، پیدایش، ۲۵: ۱.
7. ↑بروجردی، تفسیر جامع، ۱۳۶۶ش، ج۲، ص۴۳۲.
8. ↑طبرسی، تفسیر جوامع الجامع، ۱۳۷۷ش، ج۱، ص۴۵۱.
9. ↑ابن‌کثیر، البدایة و النهایة، ۱۹۸۶م، ج۱، ص۱۸۵.
10. ↑^{Jump up to:۱۰٫۰ ۱۰٫۱} مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۴ش، ج۹، ص۲۰۰.
11. ↑یاقوت حموی، معجم البلدان، ۱۹۹۵م، ج۵، ص۷۷.
12. ↑دهخدا، لغت‌نامه، واژه مدین.
13. ↑یاقوت حموی، معجم البلدان، ۱۹۹۵م، ج۱، ص۲۹۱.
14. ↑قرشی، قاموس قرآن، ۱۳۷۱ش، ج۶، ص۲۴۵.
15. ↑شیخ صدوق، کمال الدین، ۱۳۹۵ق، ج۱، ص۲۲۰.
16. ↑مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۴ش، ج۶، ص۲۴۹.
17. ↑قرشی، قاموس قرآن، ۱۳۷۱ش، ج۶، ص۲۴۵.
18. ↑بلاغی، حجة التفاسیر، ۱۳۸۶ق، ج۱، ص۲۶۷.
19. ↑لغت‌نامه دهخدا، واژه مدین.
20. ↑مولوی، دیوان شمس، غزلیات، غزل شمارهٔ ۲۱۴
21. ↑سوره قصص، آیه ۲۲.
22. ↑کتاب مقدس، خروج، ۲: ۱۵.
23. ↑سوره قصص، آیه ۲۷-۲۸.
24. ↑سوره طه، آیه۴۰.
25. ↑کتاب مقدس، خروج، ۱:۱.
26. ↑کتاب مقدس، داوران، باب۶-۸.
27. ↑سوره اعراف، آیه ۸۵
28. ↑فخر رازی، مفاتیح الغیب، ۱۴۲۰ق، ج۱۴، ص۳۱۳.
29. ↑^{Jump up to:۲۹٫۰ ۲۹٫۱} سوره اعراف، آیه ۸۵.
30. ↑سوره عنکبوت، آیه۳۶.
31. ↑سوره هود، آیه۸۴.
32. ↑سوره اعراف، آیه۸۵- ۹۰.
33. ↑مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۴ش، ج۱۲، ص۱۱۲.
34. ↑سوره اعراف، آیه۹۱.
35. ↑سوره اعراف، آیه ۹۲.