پروفسور روش بولون

پروفسوری که در حال عمل جراحی عالم شیعی مستبصر شد

زندگی­نامه شخصی و تحصیلی

مرحوم مغفور جناب آقای دکتر روش بول­ون (Roch Boulvin) پزشک متخصص و جراح عمومی، در سال 1912 میلادی در کشور بلژیک که مردم آن فرهنگی مشابه با فرهنگ مردم کشور فرانسه دارند، متولد شد. زبان مادری وی زبان فرانسوی بوده و نام او نیز یک نام فرانسوی­ ست. وی در خانواده­ای مسیحی مذهب رشد و نمو نمود و پس از مدتی تحصیلات خود را آغاز کرد. او در سال 1936 میلادی و در سن 24 سالگی در دانشگاه آزاد بروکسل در رشتة پزشکی پذیرفته شد و رفته رفته دانش پزشکی خود را ارتقاء داده و موفق به اخذ مدارک تخصصی و درجات عالیه از آن دانشگاه گردید.

مهاجرت به ایران

از سال 1313 خورشیدی، آستان قدس رضوی با هدف رونق پزشکی و پیشرفت این علم در شهر مشهد مقدس و کشور ایران، اقدام به استخدام پزشکان خارجی، به‌خصوص در بخش جراحی این بیمارستان کرد و پزشکانی از کشورهای آلمان، چک و فرانسه را به ­­استخدام درآورد.

پروفسور روش بول­ون که دیگر محقق و طبیبی حاذق شده بود، آوازه­ اش در بسیاری از مجامع علمی و درمانی پیچیده بود. در راستای پروژه ارتقای کیفی نظام پزشکی مشهد، در سال 1333 هجری شمسی، دکتر حسین اسدی با اختیاراتی که از طرف آستان قدس رضوی داشته، توسط وزارت دربار ایران، به منظور استخدام جراح زبردست برای بیمارستان امام رضا (علیه السلام)، از پروفسور بول­ون دعوت به ­عمل آورده و او را از مرداد 1333، به مدت سه سال با حقوق ۱۰۰۰ دلار در این بیمارستان به عنوان رئیس بخش جراحی به­ خدمت گرفت. این قرارداد بعدها تمدید شد، بطوری که ۱۵ سال ریاست بخش جراحی بیمارستان امام رضا (علیه السلام) برعهده دکتر بول­ون بود. مطالعات عمده بول­ون درباره کیست هیداتیک، بیماری سِل، بیماری کیسه و مجاری صفرا و زخم­های معده و اثنی عشر بود.

بولون علاوه بر مدیریت بخش جراحی بیمارستان و خدمات مهم پزشکی و علمی، شاگردان متخصص و متعهد زیادی تربیت نموده و به جامعه تقدیم کرد. حضور پروفسور بول­ون در بیمارستان امام رضا (علیه السلام)  از این جهت مهم و حائز اهمیت بود که جراحی نوین برای نخستین بار در ایران انجام می­شد. این سبک از جراحی نوین آن­قدر در جهت ارتقای علم پزشکی ایران مهم بود که دانشگاه علوم پزشکی مشهد در آن وهله تاریخی، از نظر علمی و آموزشی از دانشگاه تهران نیز جلو زده بود و همه این دستاوردها مرهون زحمات این پزشک خدوم بود.

یکی دیگر از نوآوری­ های پزشکی پروفسور بول­ون این بود که برای بیماران پرونده تشکیل می‌داد و می‌گفت که شرح حال بعد از عمل بیماران را در آن ثبت کنند. سپس نتیجه‌های علمی خود را از این پرونده‌ها استخراج می‌کرد و این نتایج علمی را در مجله‌ای در بلژیک چاپ و منتشر می‌نمود.

یکی از شاگردان مرحوم بول­ون به ­نام دکتر شاهین­ فر عنوان می ­کند: «من در سال ۱۳۳۶ به پاریس رفتم و حدود یک سال در آنجا ماندم تا اطلاعات بیشتری را در زمینه پزشکی کسب کنم؛ ولی دیدم ما هیچ‌چیز از آن‌ها کم نداریم. تمام عمل‌هایی که آن‌ها انجام می‌دهند، ما هم انجام می‌دهیم؛ به جز عمل مغز و قلب که ما امکانات آن را در این­جا نداشتیم. پروفسور هم از آنجا که تخصصش نبود، دست به این کار نزد. یعنی ما در پزشکی خیلی پیشرفت کردیم».

 

جرقه هدایت

پروفسور بول­ون در مدت خدمت خود در بیمارستان امام رضا (علیه السلام)، چندین بار با امور خارع العاده و غیر طبیعی مواجه شده بود که او را به­ شدت تحت تأثیر قرار داده و ذهن او را مشغول کرده بود. وی شاهد بود که چندین بیماری که در معرض خطر مرگ بودند، در این بیمارستان بدون هیچ دلیل علمی شفا یافتند! وی از مردم می­ شنید که این بیماران توسط امام رضا (علیه السلام) شفا پیدا می­ کنند. در یک نوبت پرستاری می گفت: «بیماری در عالم رؤیا به محضر امام رضا (علیه السلام) شرفیاب شده و شفا یافته بود؛ پرفسور بولون همراه با بیمار شفا یافته منقلب شده بود و می­ گریست!» برخوردهای مکرر با این­گونه موارد خارق العاده و هم­چنین فضای معنوی مشهد مقدس باعث انقلاب روحی و فکری عجیبی در پرفسور بول­ون گردیده بود. او که مدت­ها در جوار امام رضا (علیه السلام) مشغول به مداوای بیماران بود، امام رضا (علیه السلام) را تا حدودی شناخته بود، البته نه معرفت کامل یک شیعی معتقد؛ وی تنها می ­دانست که امام رضای شیعیان شخص بزرگوار و مشهور و مورد احترام همگان می ­باشد.

 

استبصار

مرحوم بول­ون که از این معجزات و امور خارق العاده بسیار دیده بود و دلش بسیار متمایل به ­امام رضا (علیه السلام) و اهل بیت عصمت و طهارت (علیهم السلام) گردیده بود، در انتظار نیرویی محرکه بود که این تردیدها و اما و اگرهای درون ضمیرش را به­ سمت هدایت و معرفت کامل سوق دهد.

حوالی سال 1341 هجری شمسی بود که مرحوم آیت الله العظمی سید محمد‌هادی میلانی‌(ره) دچار بیماری معده شد و پروفسور بول­ون خود به­ شخصه مسئولیت عمل جراحی ایشان را عهده ­دار شد. این عمل سه ساعت به­ طول انجامید و زمانی که ایشان در حال به هوش آمدن بودند، پروفسور بول­ون متوجه شد که کلماتی را بر زبان جاری می­ نماید، اما آن جملات برای­ش مفهوم نبود؛ از این­رو به مترجم دستور داد تا تمام کلماتی که ایشان در حین به هوش آمدن تکرار می ­کند را برای­ش ترجمه کند. مرحوم آیت الله میلانی (ره) در آن لحظات فرازهایی از دعای ابو حمزة ثمالی را قرائت می‌کرد و هنگامی­که پروفسور بول­ون با مضامین عالیه این دعا آشنا گردید به ­شدت تحت تأثیر قرار گرفت و در همان مجلس تصمیم بر تغییر آیین خود گرفت؛ منقول است که وی گفته: «کلمه شهادتین را به من بیاموزید؛ زیرا از این لحظه می‌خواهم روی به اسلام بیاورم و پیرو مکتب این روحانی (آیت الله میلانی) باشم»؛ وقتی دلیل این کار را جویا شدند، پروفسور بول­ون گفت: «تنها زمانی که انسان شاکله وجودی خود را بدون این­که بتواند برای دیگران نقش بازی کند نشان می‌دهد، در حالت به هوش آمدن است و بنده دیدم که این آقا، تمام وجودش محو خدا بود. در آن لحظه به یاد اسقف کلیسای کانتربری در انگلستان افتادم که چندی پیش در همین حالت و پس از عمل در کنارش ایستاده بودم و دیدم که او ترانه‌های کوچه و بازاری جوانان آن روزگار را زمزمه می‌کند، در آن لحظه بود که فهمیدم حقیقت، نزد کدام مکتب است». بعد از این جملات وصیت کرد که وی را در شهری که مرحوم آیت الله میلانی (ره) را در آن دفن می­ کنند، به خاک بسپارند.

منقول است که این پزشک خداجوی پس از این ماجرا به­ نزد آیت‌الله فقیه سبزواری (ره) از علمای مشهد حاضر گشته و از ایشان طریقه کامل اسلام و تشیع را جویا شد. ایشان نیز نام جدید پروفسور بول­ون را عبدالله گذاشت.

 

درگذشت

سرانجام پروفسور عبدالله بول­ون پس از عمری خدمت به­ خلق در جوار مضجع شریف امام رضا (علیه السلام) و با توفیق نیل به­ سعادت ابدی هدایت، با دلی آرام و قلبی مطمئن در چهاردهم مرداد ماه ۱۳۴۸ در سن 57 سالگی، بر اثر سکته قلبی دارفانی را وداع گفته و طبق وصیتش در مشهد مقدس و در ضلع شرقی آرامگاه خواجه ربیع به خاک سپرده شد.