ملمنو او مستبصرینو سره اړیکې
د هدایت کیسې
Jan 19 2024
فرانسوي پروفیسور: ما په اسلام کې سوله وموندله
د استبصار د معلوماتو له مخې، فرانسوي فیلسوف او فقیه مسیحي یحیی بونو له فارس سره په مرکه کې ویلي، چې له ځوانۍ راهیسې یې د حقیقت او روحانیت په لټه کې و او په خپله مسیحي و او بیا یې اسلام قبول کړ:More
Jan 18 2024
شاعر او خبریال پیټر شوټ چې مسلمان شو
د استانبصار د معلوماتو له مخې، شاعر او خبریال پیټر شوټ چې په ۱۹۳۹ کال کې په جرمني کې زېږېدلی، په ۱۹۶۷ کال کې له دغه پوهنتون څخه په فلسفه کې د دوکتورا تر کچې فارغ شوی دی.
هغه د آلمان د کمونست ګوند له بنسټ ایښودونکو څخه دی.
د هغه ټول کارونه د کمونیزم ایډیالوژۍ ته خدمت کوي، نو…More
Jan 18 2024
د هنګري انجلۍ بولوګ کاتا سره خبرې
د استبصار د معلوماتو له مخې، په هنګري کې د شیعه ګانو نفوس خورا لږ دی او یوه کوچنۍ برخه هم پکې شامله ده. عموما دلته د شیعه ګانو لویه ټولنه نشته.
مهرباني وکړئ موږ ته د خپل ماشومتوب په اړه ووایایۍ او چیرې چې تاسو لوی شوي یاست.
زه په 1993 کې زیږیدلی وم، زه په یوه کوچني ښار کې لوی شوی یم چې….More
Dec 20 2023
مشاور ملک فهد څنګه شیعه شو؟
مشاور ملک فهد څنګه شیعه شو؟
د هدایت کیسې
د استبصار د معلوماتو له مخې، ډاکټر علي الشویبي چې د سعودي عربستان د پاچا فهد سخت دریځه…More
د مستبصرینو ژوندلیک
Dec 16 2023
له کاناډايي مستبصر احمد حنیف سره مرکه
د استبصار د معلوماتو له مخې، احمد حنیف په نوم یو نوی کاناډایي مسلمان چې د روژې په مبارکه میاشت کې د شاتو د لمانځنې د پروګرام ځانګړی مېلمه و، د ټورنټو په یارک پوهنتون کې یې د سیاسي علومو په برخه کې…More
Dec 12 2023
یاسین المعیوف بدرانی
یاسین المعیوف بدرانی: د سوریې له معاصرو او مستبصرو څخه دی چې د دیرالزور په ښار کې زیږیدلی او…More
Dec 12 2023
مستبصر: اسعد وحید القاسم
اسعد وحید القاسم: یو له مشهورو فلسطیني مفسرینو څخه چې په وروستیو لسیزو کې د…More
Dec 12 2023
مستبصر: رائول گنزالس (جعفر)
رائول گنزالس (جعفر)، یو له مشهورو اروپایی مستبصرینو څخه چې د اهل بیت په مکتب کې شامل شوی دی راول ګونزالیز دی. هغه په 1961 کې…More
د مستبصرینو مناظرې
Dec 19 2022
په قران مجيد کښې د حضرت ابراهيم ( ع ) مناظرې
په قران مجيد کښې د حضرت ابراهيم ( ع ) مناظرې
په قران مجيد کښې د او لوالعزم پيغمبر حضرت ابراهيم علیه السلام ځينو مناظرو ته اشاره شوې ده او…More
Sep 27 2022
له هارون رشيد سره د امام موسى كاظم عليه السلام مناظره
له هارون رشيد سره د امام موسى كاظم عليه السلام مناظره
هارون الرشيد (پنځم عباسى خليفه) له امام موسى كاظم عليه السلام سره د خبرو اترو په ترڅ كى وويل: تاسو ټولو خلكو ته وائىْ چې مونږ د پيغمبر صلی الله عليه و اله وسلم زامن يواو په همدى نامه مو يادوئ پداسې حال كى چې د پيغمبر صلی الله عليه و اله وسلم زوﮮ نه ؤ چې د زوﮮ لخوا يي نسل دوام موندلی وى او پدې پوهيږئ چې د سړى نسل د زوﮮ لخوا وى نه د لور،
Sep 27 2022
حجاج په وړاندې د يوې زړۀ ورې ښځى پريكنده مناظره (لومړۍ برخه)
حجاج په وړاندې د يوې زړۀ ورې ښځى پريكنده مناظره (لومړۍ برخه)
حجاج بن يوسف ثقفـى د تاريخ يو ظـالم او جنايتكار واكمن ؤ د عبدالملك (پنځم اموى خليفه) لخوا د عراق والى (ګورنر) ؤ هغۀ ډير زيات سيدان او د اهلبيتو(عليهم السلام) مينه وال وژلى او له دى نه علاوه د حضرت كميل (رض)، حضرت قنبر(رض) او حضرت سعد بن جبير(رض) په شان ستر شخصيتونه او د امام على عليه السلام ياران يې له تيغه تير كړى دى او دا ځكه چې د هغۀ له حضرت على عليه السلام سره سخته كينه وه.
Sep 27 2022
په اسلام کښې د مناظرې اهميت
په اسلام کښې د مناظرې اهميت
د مستبصرینو مقالې
Oct 18 2023
شیخ زکزاکی څنګه شیعه شو؟
د نایجیریا د شیعه مشر د زده کړې ورځې د اسلامي انقلاب له بریا سره سمون خوري. دا په داسې حال کې ده چې هغه د امام خمیني د افکارو تر اغیز لاندې شیعه شو او د نایجریا مسلمانان یې له صهیونیسټانو سره د مقابلې لامل شول.More
Oct 17 2023
کیملا سیلستینا، د برازیل نوې مسلمانه
کیملا سیلستینا، د برازیل نوې مسلمانه: “د نوي مسلمان لپاره دا خورا په زړه پوري ده چې عملونه وکړي او اسلامي احکام مراعات کړي. ځکه چې کله موږ د مسلمان کیدو لپاره تحقیق کوو، نو پوه شو چې…More
Oct 16 2023
محمد رفیق طاهري- یو پاکستانی مستبصر
زما نوم محمد رفیق طاهري دی. “طاهري” زما مستعار نوم دی او زما اصلي نوم “محمد رفیق” دی. د پاکستان د پنجاب ایالت، بهاولپور ایالت او شریف ښار څخه.
د استباس کیسه
زما د کیسه د استبصر په اړه یوه معجزه کیسه ده، «و إنّ علینا للهدی» [سورت لیل/۱۲]؛ خدای چې….More
Oct 15 2023
زه ولې مسلمان شم؟
ژباړه: محمد رحیم درانی
لنډ ځواب:
د استانبصار د معلوماتو له مخې، که څه هم په نننۍ نړۍ کې شته دينونو کې ځينې حقايق ليدل کېږي، خو د حقيقت بشپړه بڼه، چې حقيقي توحيد دى، يوازې د اسلام په څېره کې….More
د مستبصرینو مجله
Jul 21 2023
د معصوم تقریر
د مَعصُوم تَقرِیر؛ د وینا یا چلند پروړاندې چوپتیا ده چې د هغه په شتون کې پیښیږي او د هغې د مخالفت نښه نده. د معصوم تقریر، دهغه وینا او عمل ترڅنګ د سنت تر لاندې پیښې کېږې. کوم چې د اسلامي مقرراتو په استنباط کې له څلورو سرچینو څخه یوه ده. د شیعه ګانو په وینا، په معصوم تقریر کې…
Jul 21 2023
امیرالمؤمنین (لقب)
اَمیرُالمؤمِنین کوم چې د شیعه ګان په باور حضرت علي(ع) ته ځانګرې شوي دی او شیعه ګان دا د نورو معصوم امامانو لپاره نه کاروي. د شیعه ګانو په باور، دا لقب لومړی ځل د….More
Jul 19 2023
د بقیع ویجاړتیا
د بَقیع وِیجَاړتِیا، هغه پیښې ته اشاره کوي چې په ۱۳۴۴ ق. کال کې د مدینې له محاصرې وروسته د بقیع هدیرې او د هغې ګنبدونه د مدینې د مفتیانو د فتوا پر بنسټ، او د شیخ عبدالله البلیهد د سعودی قاضي القضات لخوا ویجاړې شوې؛ په شمول د شیعو د څلورو امامانو د مزارونو: امام حسن، امام سجاد، امام باقر او امام صادق(ع). وهابیانو دوه ځله، لومړی په ۱۲۲۰ ق کال او په آخر کې په ۱۳۴۴ ق کال کې، د مدینې پنځه لس تنه مفتیانو د فتوا پر بنسټ، چې په اجماع او اتفاق یې په قبرونو د ودانۍ جوړول منعه کړل او ویې ویل چې د دې له مینځه وړل اړین دي، د دې پر بنسټ دوی د بقیع ځایونه او قبرونه ویجاړول پیل کړل. د بقیع د ویجاړولو په خلاف، په ایران، عراق، پاکستان، پخواني شوروي او نورو ځایونو کی ډیرو خلکو او عالمانو غبرګونونه وښودل. د ایران حکومت، د مسلمانو سپیڅلو ځایونو د ویجاړیدو په ځواب کې، د یوه ورځ لپاره عمومې ماتم اعلان کړ او د سعودي نوی تاسیس شوی دولت په رسمیت پیژندلو، درې کاله وځنډول شو.
د مستبصرینو کتابونه
Sep 25 2022
د پيغمبرانو او وليانو د قبرونو د بيا رغاونې حکم او په هغو کښې عبادت(۲)
د پيغمبرانو او وليانو د قبرونو د بيا رغاونې حکم او په هغو کښې عبادت(۲)
تالیف: علامه سید مرتضی جعفری
د هغو کسانو دليلونه چې د پيغمبرانو او وليانو پر قبرونو د عبادتځي او جومات جوړول جائز بولي:
مونږ د انبياء او صالحينو لپاره د درنښت د مجلسونو د جوړيدا بحث او جاج کښې پر زمان او مکان د برکت او سپيرتوب د اغيز او پراختيا څرنګوالے بيان کړ په دغه بحث کښې يو ځل بيا هماغه ځاې ته ستنيږو او د متعال خداې په اذن – لانديني موردونه ورزياتوو:
Sep 25 2022
د پيغمبرانو او وليانو د قبرونو د بيا رغاونې حکم او په هغو کښې عبادت(۱)
د پيغمبرانو او وليانو د قبرونو د بيا رغاونې حکم او په هغو کښې عبادت(۱)
تاليف: علامه سيد مرتضي عسکري
بسم الله الرحمن الرحيم
د مهربان اوو بخښونکي خداي په نامه
Sep 23 2022
د امام علي (ع) تفکر د نهج البلاغه په آئينه کښې
د امام علي (ع) تفکر د نهج البلاغه په آئينه کښې
شاهین خانخیل
حضرت امام علی عليه السلام د خداے د ګران رسول حضرت محمدمصطفی(ص) د ذات بشپړه هنداره او د ټولو انساني فضائلو او کمالاتو ټولګه و. هغه نېک او رښتونی کس چې د پېغمبراکرم(ص) په وېنا:
د مستبصرینو رسنې
اعتقادی سوالونه
Nov 19 2022
شیعه ولې خپلو امامانو ته معصوم وايی؟
شیعه ولې خپلو امامانو ته معصوم وايی؟
ځواب: د شيعه ؤ د امامانو په عصمت (معصوم والي) چې ټول د پيغمبر اکرم اهل بيت دي ډير دليلونه موجود دي چې….
Nov 19 2022
امامان څوک دي؟
امامان څوک دي؟
ټول به له قريشو وي او د اسلام عزت به د هغوي د خلافت په سيورې کې وي.
جابر بن سميره وايي:
سمعت رسول الله صلی الله عليه و آله وسلم يقول لايزال الاسلام عزيزا الی اثناعشر خليفة ثم قال کلمة بم اسمعها فقلت لابی ما قال؟ فقال کلهم من قريش [1]
له رسول الله مبارک مې واوريدل چې وې فرمايل اسلام به په دولسو خليفه ګانو او لارښوونکو عزتمن شي بيا يې څه وويل چې ما وانه وريدل له پلاره مې پوښتنه وکړه چې څه يې وفرمايل؟ ځواب يې راکړ چې وې فرمايل: هغه ټول له قريشو دي.
د اسلام په تاريخ کې داسې دولس خليفه ګان چې د اسلام د عزت ساتونکي وي نه شو موندلې مګر هغه دولس امامان چې شيعه پرې عقيده لري ځکه هغه دولس خليفه ګان چې پيعمبر يې معرفي کوي د هغه حضرت له وفاته سملاسي وروسته د هغه حضرت خليفه ګان معرفي شول.
اوس بايد وګورو چې دغه دولس کسان کوم دي؟ که له هغوڅلورو خليفه ګانو چې داهل سنتو په اصطلاح کې خلفاي راشدين بلل کيږي تير شو نور خليفه ګان د اسلام عزت سبب نه وو، د اموي او عباسي خلفاو د ژوند تاريخ د دې خبري ګواهي ورکوي خو د شيعه دولس امامان چې ټول په خپل خپل وخت کې د تقوا او پرهيزګارۍ سمبلونه وو د خداې د رسول د سنت ساتونکي وو او د اصحابو تابعانو او راتلونکو نسلونو ورته توجه وکړه او تاريخ ليکونکي دهغوي په علم او وثاقت (باور والي) ښه ګواهي ورکوي او …..
دغه دولس امامان دا دي.
1 ــ علي بن ابي طالب
2 ــ حسن بن علي (مجتبی)
3 ــ حسين بن علي
4 ــ علي بن الحسين (زين العابدين)
5 ــ محمد بن علي (باقر)
6 ــ جعفر بن محمد (صادق)
7 ــ موسی بن جعفر (کاظم)
8 ــ علي بن موسی (رضا)
9 ــ محمد بن علي (تقي)
10 ــ علي بن محمد (نقي)
11 ــ حسن بن علي (عسکري)
12 ــ امام مهدي (قايم منتظر) چې اسلامي محدثانو له رسول خدا د هغه په باره کې متواتر روايتونه نقل کړي دي چې هغه مهدي موعود دے.
د دغو لويو لارښودانو او امامانو له ژونده د خبريدو له پاره چې نومونه يې هم د رسول الله مبارک له خولې راغلي دي دغو کتابونو ته مراجعه کولې شئ.
1 ــ تذکرة الخواص (تذکرة الخواص الامة)
2 ــ کفاية الاثر
3 ــ وفيات الاعيان
4 ــ اعيان الشيعه (ليک د سيد محسن امين عاملي) چې تر پورتنيو کتابونو زيات معتبر دے.
[1] . صحيح مسلم ټوک 6 2مخ چاپ مصر
Nov 17 2022
ايا د اسلام له نظره دين له سياسته جدا نه دي؟
ايا د اسلام له نظره دين له سياسته جدا نه دي؟
ځواب:تر هر څه مخه غوره ګڼو چې د سياست معنا صفا کړو چې د هغې په رڼا کښې له دين سره د….
Sep 28 2022
په اسلام کې د عقيدې ازادي او د مرتد والي حکم
په اسلام کې د عقيدې ازادي او د مرتد والي حکم
پوښتنه:
په اسلام کې د عقيدې د ازادۍ او مرتدوالي حکم څرنګه له يو بل سره جمع کيدے شي؟
ځواب:
Sep 28 2022
معراج او نوي علومونه
معراج او نوي علومونه
پوښتنه:
د پيغمبر(ص) معراج ورځه نيز علمونو سره څه رنګ سمون لري؟
د پوښتنې څپړنه:
Sep 28 2022
په انسانانو کې د اختلاف علت
په انسانانو کې د اختلاف علت
پوښتنه:
په انسانانو کې د اختلاف علت څه دے او کومه نظريه د منلو وړ ده؟
جواب:
Sep 27 2022
د لمر راګرځول او د امام علی(ع) فضيلت
د لمر راګرځول او د امام علی(ع) فضيلت
پوښتنه: وخت «متصرم الوجود» دے؛ يعنې چې کله تير شو هغه بيرته نه راګرځي. له بلې خوا ډېر روايتونه لرو چې چې نبي او امام ته وايي چې لمونځ په لومړي وخت کښې کوئ؛ نو دې ته په پام، اول دا چې «ردالشمس» “د لمر راګرځول” څه رنګ ممکن دي؟ دويم دا چې کله چې د حضرت علی(ع) لمونځ قضا شو نو ردالشمس د هغه په فضيلت باندې څه رنګ دلالت کوي؟
Sep 27 2022
د دردناکو پيښو فلسفه څه ده؟
د دردناکو پيښو فلسفه
ليکوال: حضرت آية الله مکارم شيرازي
او په همدې وجه مونږ عقيده لرو چې هغه دردوونکې پيښې چې په دې دنيا کې کيږي (لکه زلزله، سیلاب، افتونه او بلاګانې) کله د خدای له لوری سزا وی لکه څنګه چې د لوط قوم په هکله راغلي دي «فَلَمَّا جَاءَ أَمْرُنَا جَعَلْنَا عَالِيَهَا سَافِلَهَا وَأَمْطَرْنَا عَلَيْهَا حِجَارَةً مِنْ سِجِّيلٍ مَنْضُودٍ؛ کله چې د عذاب په هکله زمونږ امر راورسيد،
Sep 26 2022
د قرآن كريم د آياتونو د تکراريدو حکمت
د قرآن كريم د آياتونو د تکراريدو حکمت
پوښتنه
په قران کريم کښې ځينې ايتونه او جملې او ځينې کيسې بيا بيا راغلي دي که قران بې له تکراره ليکلې شوې وې او د انسان لاس ته راغلې وې نو دا به غوره نه وه؟
د مرکز قانون
توحید پرستو سره یووالی
Sep 19 2023
د طَیر مَشوِی حدیث
ژباړه: محمد رحیم دراني
د طَیر مَشوِی حدیث
د طَیر مَشوِی (وریت کړی مارغه) حدیث د حضرت علي(ع) د فضیلت په اړه یو روایت دی چې د هغه د محتوياتو له مخې رسول الله(ص) د یوې وریتې شوې مرغۍ د غوښې د خوړلو اراده وکړه او له خدایه یې وغوښتل چې په خلکو کې تر ټولو محبوب ورسره دا وخوري. لږ وخت وروسته امام علی(ع) راغی او له هغه سره یې خوراک وکړ. دا روایت په شیعه او سني سرچینو کې راغلی دی. ويل شوي دي چې دا حديث له صحابه کرامو څخه نوي کسانو له انس بن مالک څخه روايت کړی دی.
Aug 17 2023
د شیعو څلور کتابونه
کُتُب اَربعه (څلور کتابونه)
د شیعو څلور کتابونه (اَربعه کتابونه) یا د اربعه(څلور) اصول، څلور حدیثي کتابونه دي چې شیعهګان یې د دوی ترټولو مستند حدیثی سرچینې ګني. د څلور کتابونو کې دا دي: الکافی، مَن لایَحضُرُهالفقیه، تهذیبالاحکام او الاِستِبصار.
Aug 17 2023
د کعبې مولود
د کعبې مولود د کعبي زیږیدلې شو په معنی د امام علي(ع) د زیږون پیښې ته ګوټه کوي، کوم چې د هغه یو ځانګړنۍ فضیلت دی. د اهل سنت په ځینو سرچینو کې، جعلي روایتونه د امام علي(ع) د فضیلتونو انکار په موخه جوړه شوي، کوم چې دا فضیلت نورو ته منسوب کوي.
Aug 17 2023
د فطرت آیت
د فطرت آیت (روم: 30) دين ته د انسان لېوالتيا يوه طبيعي خبره ګڼي. د اسلامی مفسرینو په وینا، دین د انساني فطرت (خلقت او ذات) مطابق تشریع شوی دی. په مجمع البیان کې د کلمه په دین کې «حَنیفاً» په دین کې د استقامت معنی لري. خو سيد محمد حسين طباطبايي دا په دين کې د اعتدال په معنې ګڼي.
اعتقادي کتابتون
Dec 20 2022
د عقائدو کليات: دَ پيغمبرانو عصمت (له ګناهونو پاکي)
دوه شپيتم اصل
عصمت دَ خونديتوب په معنیٰ دے او دَ نبوت په برخه کښې لاندينۍ مرتبې لري.
الف: دَ وحي دَ اخستلو په وخت عصمت يعنی دَ وحي ساتلو رسول
ب:
Dec 20 2022
د تاریخ ستر شخصیتونه حضرت سلمان محمدی
ليکوال: مهدي وحيدي صدر
لوړه ونه او مزبوت هډ يې لارۀ. سر او ږيره يې سپين شوي و سپينې جامې يې اچولے وے او د يهودڼې ښځې په باغ کښې يې کار کاوۀ له ونو يې خرما(کجورې) راشوکولے او نوې ونې يې کرلے او باغ ته به يې اوبه ورکولے لږے خبرے به يې کولے او ډير طاقتور و.
Dec 20 2022
د تاریخ ستر شخصیتونه هشام بن حکم (رح)
هشام بن حکم (رح)
په بحث مناظرې او علم کلام کښې نابغه او په نورو لوړ ؤ. ابن نديم ليکي هشام يو لوئې متکلم او له هغو کسانو ؤ چې د امامت په حقله به ئې بحثونه کول او په علم کلام کښې ماهر او حاضر ځوابه ؤ. هشام ډير کتابونه ليکلي او..
Dec 20 2022
د تاریخ ستر شخصیتونه علي ابن يقطين (رح)
علي ابن يقطين (رح)
د هجرت په 124 کال په کوفې کښې پيدا شو، پلار ئې د امام صادق(عليه السلام) له ملګرو څخه ؤ او خپل مال به ئې امام ته استولو، مروان وڅارولو چې له امله ئې هغۀ سره د خپلو دوو بچو علي او عبدالله مدينې ته لاړل.
Dec 20 2022
ځوانان د حضرت امام علی(ع) په نظر کښې(2)
4. اسلام سره عشق او ژمنه (وعده)
د اسلام له تاريخه دا خبره په لاس راځي چې د اسلام په لومړيو کښې به ځوانانو له نورو نه زياته، اسلام ته مخه کوله او اسلام سره به يې د خپلې مينې او عشق څرګندونه کوله.
امام علی(ع) فرمايي: شکر دے د هغه خداي چې د اسلام لاره يې وښودله او د اسلام چينې ته يې د تږو راتلل اسان کړل او د اسلام ارکان يې مضبوط کړل چې څوک هغې سره مقابلې ته ونه دريږي.. روښانه لار دا ده چې د اسلام تصديق وکړې او له زړه نه يې ومنې او د هغې نښه نيک کار کول دي.[1]
په يو بل ځاي کښې فرمايي: “زۀ خداي پاک ته د هغه خلکو ګيله کوم چې خپل عمر په نادانۍ سره تېروي او په ګمراهۍ سره له دې دنيا، ځي د هغوي په نزدې د خداي کتاب له ټولو نه زيات سپک او خوار دے”[2]
کيدې شي چې ښه په اسانه دا خبره راوباسو اکثر هغه مشران او زيات عمره کسان چې د امام علی(ع) په حکومت کښې وو هغوي يا د ابوسفيان په شان خيالات لرل او يا يې پټ نفاق، تعصب او د جاهليت ړانده عقلونه يې لرل چې ډېر خطرناک او خطر جوړوونکي وو. له همدې وجې حضرت علی(ع) د مشرانو په ټولنه کښې څلور ډوله خلکو سره مخامخ ؤ او هغه دا وو:
1ـ ابوسفيان. 2ـ پټ منافقين. 3ـ کم عمره د ژمنې پاخه خو بې تجربې کسان. 4ـ ډېر لږ ټولې پکښې داسې ؤ چې هم د ژمنې پاخه وو او هم يې تجربه لرله.
له همدې وجې پکار دی هغه حضرت د مشرانو دا خالي ځاي د ځوانانو نه ډک کړې وې او د هغوي د توان او قابليت مطابق يې هغوي ته په حکومت کښې ځايونه ورکړې وې.
نو په حقيقت کښې که له هغوي نه ډېر کسان مشکل جوړوونکي وو او له بل اړخه په حکومت کښې تجربه کار او ژمنه ساتوونکي کسانو ته هم اړتيا وه چې صحيح خوښې سره ترې داسې کسان راوباسي او دا خالي ځاي پرې ډک کړي نو بيا هغه حضرت ولې داسې ونه کړل؟
امام علی هم داسې کړي دي چې وروسته يې ځواب ذکر کوو
امام علی(ع) فرمايي: قارِنْ أَهْلَ الْخَيْرِ تَكُنْ مِنْهُمْ وَ بايِنْ أَهْلَ الشَّرِ تَبِنْ عَنْهُمْ (نهج البلاغه، 31 ليک)
نيکانو سره کينه پاسه، چې له هغوي شې او له بدکارو ځان وساته چې له هغوي نه شې”
او په خپله علی(ع) هم د پيغمبر(ص) په 23 کلن حکومت کښې د فداکارۍ او عقل نه ډک ځوان نه ؤ؟ ولې د هغه په کارونو کښې به يې نيوکې نه کولې؟
5. ځوانان د نظام او حکومت کار کوونکي
په دې ځای کښې دا پوښتنه مخې ته راځي:
د حضرت علی(ع) په حکومت کښې کار کوونکو ځوانانو څه ځای او مقام درلود؟
حضرت علی(ع) فرمايي: “الجاهِلُ صَغيرٌ و اِنْ كانَ شَيْخا، والعالِمُ كبيرٌ و اِنْ كانَ حَدَثا”؛ نادان او ناپوهه سړے ماشوم دے سره د دې چې هغه بوډا او د ډېر عمر ولې نه وي، او عالم او پوهه سړے لوي دے سره د دې چې ماشوم او وړوکې ولې نه وي.[3]
د امام علی(ع) له دې حديثه دا خبره څرګنديږي چې په ټولو کارونو کښې ملاک او تله، (په بيله توګه د حکومت په مرکز کښې د کار کوونکو کسانو لپاره)، تعهد (په خپلې ژمنې پاتې کيدل) تجربه او ښه مشروالي ده. په کار لګولو کښې اصلي شې داسې علم او زده کړه ده چې ديندارۍ سره وي او دا معيار د سړي عمر سره هيڅ اړيکه نه لري.
او ځير نظر سره که وکتل شي نو دې خبرې ته رسوو چې:
1. کيدې شي يو سړے تجربه کار وي خو ديندار نه وي.
2. کيدې شي يو سړے د ژمنې خيال ساتي ديندار وي خو تجربه نه لري.
3. کيدې شي يو سړے هم د ژمنې خيال ساتي هم تجربه لري خو د يو مهم شي لپاره لازمه وړتيا ونه لري مثلاً يو کس دے چې هغه د فارسۍ د ژبې په ادبياتو کښې تخصص لري هغه ته مونږ د قاضي توب کار نه شو ورسپارلې.
4. کيدې شي يو سړے هم متعهد وي، هم تجربه ولري او متخصص وي او د يو کار لپاره وړتيا هم ولري، مثلاً يو سړے چې متعهد او متخصص دے د هغه تخصص په علم حقوق کښې وي، نو هغه ته هم د قضاوت چوکۍ ورکوې شې او هم ورته په جرګې (شورا) کښې د خلکو د نماينده په توګه ځاي ورکوې شې او هم ورته د وکالت کرسۍ ورکوې شې.
د اسلام له روايتونو چې کومه خبره لاس ته راځي هغه له تېرو قسمونو څخه څلورم قسم دے چې په لنډه توګه ورته “د مشرۍ د وړتيا لرل” نوم ورکوو. او دا معيار، د عمر، رنګ، ښي اړخ يا ګڅ اړخ ته د شونې او د خپلولۍ قيد نه پيژني. يو ځوان چې متعهد دے او په لښکر کښې يې طاقت او تخصص زيات دے نو پدې حال کښې هغه دا توان لري چې د لښکر د کوماندان په توګه په ځمکيز فوځ کښې کار وکړي.
له همدې وجې امام علی(ع) فرمايي: رُبَّ صَغيرٍ اَحزَمُ مِنْ كَبيرٍ؛ ډېر ماشومان داسې دي چې له لويانو نه زيات هوښياران وي.
په يو بل ځاي کښې يې وفرمايل: اُنظُرْ فى حال كُتّابكَ فَوَلِّ على اُمورِكَ خَيرَهُمْ، اخْصُصْ رَسائلِكَ التى تُدْخِلُ فيها مَكائدَكَ و اَسرارَكَ باَجْمَعِهِمْ لِوُجودِ صالحِ الاَخلاق؛ خپلو ليکوونکو ته وګورئ، او د ټولو نه ښه ترې په کار راولئ، او هغه ليکونه چې په هغې کښې پټ وړانديزونه او رازونه دي له هغوي څخه يې هغه کس ته ورکړه چې له نورو نه زيات صالح وي.[4]
هم دا رنګ يې په بل ځاي کښې وفرمايل:
فانَّ الرّجالَ يَتَعرّضُونَ لِفَراساتِ الوُلاةِ بِتَصَنُّعِهِمْ وَ حُسنِ خِدْمَتِهِمْ وَ لَيْسَ وَراءَ ذلكَ مِنَ النّصيحةِ والامانَةِ شَيءٌ…؛ خلک د واليانو په نظر کښې د راتللو لپاره خپل ظاهر ښکلې کوي او خپل ښه خدمت هغه ته وړاندې کوي. خو له دې شاته نه د والي خېر غواړي او نه يې امانت ساتي، خو داسې خلک وازمايئ په دې طريقه چې وګورئ ستاسو نه وړاندې يې د نورو واليانو، چې ورسره يې خدمت کاوۀ، څنګه خدمت کړے دے. او په هغه کس ترې نه اعتماد او باور وکړئ چې کوم کس د ټولو واليانو تر مينځ ښه خدمت کړې وي او د ټولو تر مينځ په امانتدارۍ پيژندلې شوې وي.[5]
دې بنيادي اصل ته په پام سره، يعنې “د ښه مشر وړتيا لرونکې”.
د ديني کتابونو په مرستې دا ويلې شو:
د ځوانانو له طاقته به د اسلام په لومړيو کښې په ښه توګه ګټه اخستل کيده، لومړنې کس چې په پيغمبر(ص) يې ايمان راوړه هغه يو ځوان ؤ چې نوم يې علی(ع) ؤ.
او لومړنې کس چې د حضرت محمد(ص) د ځاي ناستي په توګه وټاکل شو، هغه يو ځوان ؤ چې نوم يې علی ؤ، هغه کس چې عشق او مينې سره هجرت په شپه د پيغمبر(ص) په ځاي سملاستۀ نوم یې علی بن ابی طالب ؤ.[6]
پيغمبر(ص) علی(ع) چې ډېره ځوانه څېره يې لرله د قضاوت لپاره يې يمن ته وليږه.[7]
هغه کس چې د خېبر دروازه يې اوچته کړے ده هغه هم علی دے.
او تاسو اوسه پورې چرته دا سوچ کړے دے چې بی بی فاطمه سلام الله عليها ټولو لوړو مقامونو ته په ځوانۍ کښې رسيدلې وه او هغې د اتلسو کالو نه زيات عمر ونه کړ؟
یاداښتونه
1 نهج البلاغه، 106خطبه.
2 . نهج البلاغه، 17مخ.
3 . بحارالانوار، 1ټوک، 183مخ.
4 . نهج البلاغه، 53 ليک.
5 . هماغه.
6 . شهريار
7 . د رسول جعفريان هماغه کتاب.
Dec 20 2022
ځوانان د حضرت امام علی(ع) په نظر کښې(۱)
آيا امام علی(ع) د اسلامي حکومت په جوړښت کښې له ځوانانو نه هم کار اخستې ؤ؟ ولې؟
Dec 20 2022
ځوان او مشیني دنیا
Dec 20 2022
د ځوانۍ فرصت
د ځوانۍ فرصت
فرصت یعنې هدف ته د رسیدو لپاره د ضروري حالاتو برابریدل او له فرصته استفاده یعنې له برابرو حالاتو د ګټه پورته کونې په لاره کښې هڅه او کوشش. په دې دنیا کښې..
Dec 20 2022
حضرت فاطمه (س) د نړۍ تر ټولو مظلومه ښځه
حضرت فاطمه (س) د نړۍ تر ټولو مظلومه ښځه ده
فدک
Dec 20 2022
د سیده فاطمه الزهرا (س) د شهادت کلیزه
د اسمانونو او ځمکې د میرمن سیده فاطمه الزهرا (س) د شهادت کلیزه
رسول الله صلی الله علیه وسلم وفرمایل:
Jan 19 2024
توموکو شیمویاما یو جاپانۍ مسلمان شوې پروفیسور
ایران ته د رسیدو سره سم، ما د ډالۍ په توګه د ایراني زیږون سند ترلاسه کړ او د جاپاني دود سره سم ما خپل وروستی نوم د خپل میړه وروستي نوم ته بدل کړ او د جاپان، امریکا او ایران ترمنځ د مهاجرت له امله ما خپل نوم پراسټو بدل کړ.
د استباس د مالوماتي سایټ د معلوماتو له مخې، له موږ ایرانیانو سره د مرکو د دود له مخې، مهرباني وکړئ خپل ځان په لنډه توګه معرفي کړئ، زه توموکو شیمویاما یم، چې ایراني نوم یې پراستو شادپایام دی، د توکیو پوهنتون د تاریخ په…More
By ps • د هدایت کیسې 0 • Tags: ۱۴ معصوم, اسلام, اعتقادی کتابتون, توموکو شیمویاما, د مستبصرینو مقالې, د هدایت کیسي, شيعه, محمدرحيم دراني, مرکز مستبصرین, مستبصرین, مقاله