آغلې فرانسیسکا بوکا آلدکر

آغلې فرانسیسکا بوکا آلدکر د سان رافایل او عربي کلتور د ویتا-سلوت پوهنتون کې د اسلامي تمدن د… علومو څیړونکې، شاعره او پروفیسوره ده، چې په دې موضوع یې څو اثار لیکلي او خپاره کړي دي. هغه د دې نوي ایټالوي مسلمانې میرمنې سره د خبرو کولو فرصت درلود:

دا کتاب مو څنګه لیکلی؟

ما د کتاب له لیکلو دمخه د اوږدې مودې لپاره پدې اړه فکر کاوه. په څوارلس کلنۍ کې مې د ګوېټې دیوان اوکسیډنټال-اورینټل ولوست، چې پر ما یې ژوره اغېزه وکړه. زه د ایټالیا په یوه کوچني ښار کې لوی شوی یم او دا زما له اسلامي کرکټرونو، موضوعاتو او منځپانګو سره لومړۍ لیدنه وه. په هغه وخت کې، دا زما لپاره عجیب او تقریبا متضاد ښکاري چې یو آلماني لیکوال به د ایران یا عربي نړۍ په څیر لرې ځای څخه الهام احساس کړي. زه تل د آلمان سره ژوره مینه لرم – دواړه د کلتور او ژبې په توګه – او ما هیڅکله فکر نه کاوه چې دا دوه نړۍ سره یوځای شي. له هغه وروسته بیا له اسلام او عربي ژبې سره په بېلابېلو لارو مخ شوم. دې کار زه بېرته ګوېته ته راغلم او له ځانه مې وپوښتل: هغه د اسلام په اړه څه پوهېدل او تر ټولو مهمه دا چې د اسلام په اړه يې څه باور درلود؟

ستاسو کتاب موږ ته په اروپا کې د اسلام د موقف په اړه څه درس راکوي؟

زما په اند دا کتاب خورا مهم لید وړاندې کوي. حتی که دا د تیرو پیښو سره تړاو ولري، زموږ د اروپایی مسلمانانو لپاره، دا یو ډول منشور ګڼل کیږي چې ټینګار کوي چې موږ د اروپا سره تړاو لرو. موږ ممکن د نړۍ د نفوس اکثریت استازیتوب ونه کړو، مګر موږ په دې وچه کې یو پیاوړی تاریخ لرو چې زر کاله اوږد دی. برسېره پر دې، اسلام د اروپا لپاره یو ډیر انعکاس عنصر او بډایه کلتوري سرچینه کیدی شي. د ماډرنیت په اوسني کړکیچ کې چې موږ ترې تیر یو، زه فکر کوم چې د اسلام د عصري کولو او د غربي افکارو په برخه کې د یو عامل په توګه په سمه توګه فکر نه دی شوی.

ستاسو کتاب د موجوده ادبیاتو سره څنګه سمون لري؟

موږ د ګوېټې او اسلام په اړه ډېر ادبيات لرو، چې په دې اثارو کې دوه عمده دریځونه وو: یا به د ډېرو مستشرقینو په څېر له عربي او فارسي نړۍ سره یوازې علمي علاقه درلوده او یا دا چې د اسلام ځینې اړخونه په خپل ترکیب کې معرفي کړل. زه حیران وم چې هیڅوک حتی دا نظر هم نه خوښوي چې ګویټ ممکن په حقیقت کې د هغه څه په اړه باور وکړي او هغه یې بدل کړي – حتی که هغه خورا لیدونکي یا مذهبي کس نه وي نو له همدې امله ما پریکړه وکړه چې د ګویټ کارونو ته مراجعه وکړم. له پیل څخه، زه ډاډه وم چې د ګویټ په کارونو کې یو څه مهم لیدل شوي چې تحقیق ته اړتیا لري.

کله چې د ګیټی مفکورې او لغتونه له آلمان څخه ایټالوي ته وژباړئ، ایا تاسو د یوې ژبې څخه بلې ژبې ته په بدلولو کې له کومې ستونزې سره مخ شوي یاست؟

ژباړه زما لپاره ډیره ستونزمنه وه. جرمني زما مورنۍ ژبه نه ده، مګر ما په آلمان کې د ماسترۍ او پی ایچ ډي په برخه کې اوه کاله ژوند کولو او زده کړې کولو سره په دې ژبه کې مهارت ترلاسه کړ. په ایټالیا کې د دې مفکورو پوهیدل اسانه ندي. ګویت د اسلام د تعریف په اړه د راهه کلمه لیکي. زه دا کلمه خوښوم ځکه چې دا یو آرامه باور او روحاني حالت څرګندوي. په هرصورت، هغه کلمه چې په ایټالوي کې د اسلام د ژباړې لپاره کارول کیږي د تسلیم کولو فرانسوي معادل ده. دا هغه کلمه ده چې زه یې د مخنیوي هڅه کوم، ځکه چې د هغې ډیر کارول کولی شي دا ذهنیت رامینځته کړي چې تاسو په زور سره اسلام قبول کړی، او سټیریوټایپونه لکه: اسلام، د تورې دین، سمدلاسه ذهن ته راځي. نو ما پریکړه وکړه چې د پریښودو مفهوم وکاروم، مګر دا کلمه هم خپل محدودیتونه لري.

تاسو کوم ډول آرشیفونه کارولي او تاسو له کومو ستونزو سره مخ شوي یاست؟

زما اصلي حواله د ګویت په بشپړو کارونو کې وه، کوم چې په ایټالیا کې موندل تقریبا ناممکن دي، او یو متقاعد الماني پروفیسور دومره مهربان و چې د فرانکفورت څخه یې ما ته ولیږه. په ګوتیک فونټ کې د 250 جلدونو څخه جوړ شوي، په دې کتابونو کې د ګوتی چاپ شوي اثار او همدارنګه د هغه شخصي یادداشتونه، د هغه لاسي یادښتونه، او نور هغه لیکنې شاملې دي چې د هغه له مړینې وروسته ساتل کیدی شي. اصلي ستونزه چې ما د دې ټولګې په لوستلو کې ولیدله د پام وړ شمیره وه چې د پاڼې په اساس د لوستلو لپاره، د اسلام د حوالې په هیله، زه باید په لاسي ډول په سلګونو پاڼې په نښه کړم او بیا یې پایلې په یو منظم مهال ویش کې سکین کړم. د اسلام سره د ګویت د تعامل په اړه.

په ایټالیا کې ستاسو د کتاب استقبال څنګه و؟

زه ډیر حیران وم چې دا کتاب د ګویت متخصصینو یا کلاسیک اسلام پوهانو په پرتله د معاصرو فلسفي مفکرانو او لیکوالانو لخوا ډیر لوستل شوی. له بده مرغه په ​​ايټاليا کې اسلام په ډېر کمښت کې مطالعه شوی دی. یا خو څیړونکي د پخوا په زمانه کې د اسلام په تاریخ باندې کار کوي، د بیلګې په توګه د سیسلي یا د مدیترانې په سمندر کې د سمندري قزاقانو په اړه، یا دوی د معاصر اسلام لپاره خالص ټولنپوهنه چلند کوي او په عمده توګه د “مهاجرت” پیښې پورې تړاو لري. په دې نظر سره، د یو اروپایی مسلمان په اړه د ډیر لیرې زمانې کتاب اغیزمن نه شي کیدی.

ستاسو د چاپ شویو اثارو په منځ کې د دې کتاب ځای څه دی؟

زما اصلي علاقه له هنر سره د اروپا او اسلامي هويت تر منځ ټکر دی. نو دا کتاب یو ښه فرصت و چې دوی په یوه ټولګه کې راټول کړي. د یو څو ” ستړي کوونکی ” علمي خپرونو سربیره، زما کار په ښکاره توګه دا مسله په ګوته کوي. د مثال په توګه، کتاب “په جنت کې نیتز”، چې ډیر ژر به په فرانسوي کې وژباړل شي، د لاتیني کلاسیک “موازي ژوند” سره ورته دی او د هر فصل لپاره د دوو کرکټرونو ژوندلیکونه، فکرونه او پیښې پرتله کوي. کتاب د اسلامي نړۍ او غربي نړۍ په اړه دی، چې کرکټرونه یې تاریخي وي یا افسانوي، ریښتیني یا افسانوي. زه یو بل کتاب لرم چې په بشپړ ډول مختلف سټایل لري چې نوم یې “زه هغه شیان نه خوښوم چې ورکیږي”، د شعرونو ټولګه چې له اسلام څخه الهام اخیستې او د حضرت ابراهیم مستقیم اقتباس. په اصل کې د اسلام په رڼا کې د اروپا د کلتور بیا تعبیر غوره دی. ما د دې په اړه یو ډرامه هم لیکلې، د مټیو کاپوبیانکو لخوا لارښود شوی، دا تیر کال د ایټالیا په نوارا کې ترسره شوی و.

ستاسو اوسنۍ پروژې کومې دي؟

زه د “ایټالوي اسلامي هویت” په نوم یو نوی کار لیکم. په ایټالیا کې، موږ په عمده توګه د خلکو ژوند ژوند کوو، نه سیاسي معنی او نه د اسلام مذهبي معنی ته پاملرنه کیږي. دا كتاب په ايټاليا كې د مسلمانانو د ماضي د بربادۍ په اړه دى، چې څنګه د اسلام او مسلمانانو په اړه د عقلي او فكري لارښوونو لامل ګرځي، په داسې حال كې چې له دانت څخه تر منزوني پورې، له معمارۍ څخه تر معمارۍ او ادبياتو پورې د اسلام له ټولو اړخونو سره معامله كول ضروري دي. .. دا ټول هغه ننګونې دي چې د ایټالوي اسلام د ظهور لپاره یې ځینې شرایط رامنځته کړي دي. په همدې خاطر زه په ايټاليا کې د مسلمانو هنرمندانو په ګډون يو سمپوزيم جوړوم. زه په دې باور یم چې د هنر له لارې د اسلام د ښکلا او د اسلام د لېږد ډګر ته د رسېدو لپاره، دا ډول پروګرامونه زموږ د هویت د لېږدولو لپاره تر ټولو ګټوره لار ده.