کله چې مې دا آیت ولید نو د حضرت محمد (ص) کیسه مې را په یاد شوه چې کله جبرائیل علیه السلام ورته وویل چې لوستل یې نه شوای کولای. دې آيت ماته ټکان راکړ او له هغې وروسته مې پرېکړه وکړه چې مسلمان شم.
د استبصار د مالوماتي سایټ د راپور له مخې، د روسیې له نوي مسلمان او شیعه دیمیتري کوستوف سره یوه مرکه ترسره شوې، چې موږ غواړو ستاسو پام دې ته راواړوو:
خپل ځان معرفي کړئ؟
د الله په نوم، چې ډېر مهربان، ډېر رحم کوونکی دې. زما نوم دیمیتری کوستوف دی. زه 21 کلن یم او زما د مطالعې ساحه اقتصاد دی. زه روسی یم او په سینټ پیټرزبورګ کې اوسیږم.
اسلام مو څنګه وپيژندلو او پخوا مو دين څه وو؟
زه په یوه عیسوي کورنۍ کې زیږیدلی وم، او د ډیرو روسانو په څیر، زه یو ارتودوکس عیسوی وم
کله چې ما د خپل مذهب په اړه څیړنه کوله، ما ډیر تضادونه ولیدل او له همدې امله زه د عیسویت د اصولو خلاف وم. زما په ذهن کې پوښتنه دا وه چې د دې ټولو مختلفو مذهبونو کې کوم یو حقیقت دی؟ له همدې امله ما د مختلفو مذهبونو او عجیبو علومو (لکه ستورپوهنه او د ټارټ کارتونو لوستل) په اړه څیړنه وکړه او ما د مطالعې پرمهال هم د دې مسلو مطالعې ته مخه نه کړه.
د ازري ملګري پیژندل
لومړی ځل چې له اسلام سره لږ اشنا شوم په ښوونځي کې وم. زما یو آذری ملګری چې سني وو، له هغه سره مو د اسلام او عیسویت په اړه ډېرې خبرې اترې کړې وې، چې زما پام یې اسلام ته اړولی و. ما له هغه څخه د اسلامي کتابونو په اړه وپوښتل او موږ یوځای کتاب پلورنځي ته لاړو او اسلامي کتابونه مو واخیستل. پلورونکي چې ولیدل چې زه روسی یم، پوښتنه یې وکړه چې ته مسلمان یې؟ ما وویل نه، زه ارتودوکس یم. پلورونکي هڅه وکړه چې ما په مختلفو دلیلونو سره د دې کتابونو له اخیستلو منع کړي، مګر د هغه خبرې زما لپاره د قناعت وړ نه وې. په پای کې، پلورونکي ماته یو کتاب راکړ چې نوم یې “د خدای معجزې” دی.
معجزې چې معجزې نه وې
ما هغه کتابونه لوستل چې ما په کور کې اخیستي. ځینې یې د “جینونو” په اړه وو. دا خبره ماته ډېره په زړه پورې وه ځکه چې ما په ماشومتوب کې د علاءالدين کيسه لوستې وه چې په هغه کې د پيريانو خبرې وې او کله چې زما ملګري وويل چې مسلمانان په جنياتو ايمان لري نو زما لپاره ډېره حيرانوونکې وه.
په هغه وخت کې ما ټول هغه کتابونه لوستل، خو نه پوهېدم چې هغه د وهابي کتابونه دي. ځینې محتويات چې په دوی کې لیکل شوي یا د دلیل سره مطابقت نلري یا په بشپړ ډول غلط وو. د بېلګې په توګه د خدای د معجزو په همدې کتاب کې داسې انځورونه راغلي چې د معجزې په توګه یاد شوي دي. د مثال په توګه، یو انځور و چې د مچیو او ورېځو یوه ډله په اسمان کې د الله کلمه په بڼه ښودل شوې وه. ښه، دا زما لپاره د معجزې په توګه د منلو وړ نه و. ځکه چې دا غیر معمولي نه ګڼل کیده.
ما د نویو مسلمانو شخصیتونو په اړه نورې مقالې هم ولوستلې، په شمول د امریکایی خلاباز نیل آرمسټرانګ. په دې مقاله کې، هغه لیکلي چې آرمسټرانګ په مصر کې په یوه کنفرانس کې د لمانځه اذان واورید او پوښتنه یې وکړه چې دا څه دي؟ هغه اسلام قبول کړ کله چې دوی وویل چې دا د مسلمانانو د اذان غږ دی، ځکه چې هغه سپوږمۍ ته په فضايي سفر کې دا غږ هلته اوریدلی و. (البته هر سړی د خپلو اعمالو مسؤل دی او زما مطلب دا نه دی چې د دې لیکنې لیکوالان درواغ وايي) خو په هر صورت د ارمسټرانګ کیسه ماته د منلو وړ نه وه ځکه چې په فضا کې هیڅ غږ نشته او هیڅ غږ نشي کولی. هلته اوریدل کیږي.
د مذهبونو ویشل او د دوی په اړه فکر کول
دې مسايلو د دې كتابونو له لوستلو وروسته ډېر په غوسه شوم او له اسلام سره مې علاقه له لاسه وركړه، خو د نورو څېړنو په ترڅ كې دې پايلې ته ورسېدم، چې قرآن يو فوق العاده كتاب دى او محمد (ص) د خداى له پېغمبرانو څخه دى. همدارنګه کله مې چې د حضرت زردشت ژوندلیک ولوست نو پوه شوم چې هغه د خدای له پیغمبرانو څخه دی.
ما هغه مذهبونه چې زه یې پیژنم په دوه ډلو ویشم. د مذهبونو لومړۍ ډله چې یوازې په یو خدای باور لري او د مذهبونو دویمه ډله چې په څو خدایانو باور لري. ما ډیر فکر وکړ چې وګورم چې د دې دوو ډلو کومه عقیده سمه ده. زه دې نتیجې ته ورسیدم چې لومړۍ ډله چې یوازې په یو خدای باور لري سمه ده ځکه چې په مشرک مذهبونو کې خدای ته ډیره اړتیا ده. دوی خوري او حتی د یو بل سره جنګ او جګړه کوي. له همدې امله، دوی یقینا د دې مثالي نړۍ جوړونکي نشي کیدی. حتی موږ انسانان هم کله چې ډله ایز کار کوو اختلافات لرو او د دې مذهبونو خدایان هم همداسې دي او دوی یو بل ته اړتیا لري او توپیر لري. په داسې حال کې چې خالق هیڅ شی ته اړتیا نلري او له هر څه څخه خالي دی. نو حقیقت دا دی چې خدای یو او یوازې دی.
زما د مسلمان کیدلو لامل
زه د مسلمان کېدو لامل دا و چې ما په دې ټولو مذهبونو کې ډېر تحريفونه او تضادونه وليدل. حتی دا مذهبونه د نورو مذهبونو پیغمبران نه مني، چې زما په اند دا یوه لویه ستونزه ده.
مګر په انجیل کې ، په زړه پوري شیان شتون لري چې زموږ لپاره خورا ښه درس او مثال دی. د بېلګې په توګه په بایبل کې راغلي دي چې یوه ورځ عیسی مسیح له هوښیارو او پوهو خلکو سره خبرې کولې او هغوی ته یې کیسه وکړه: یو کس یو باغ درلود چې په منځ کې یې کور جوړ کړی و او خلک یې د ژوند کولو او کار کولو لپاره ګمارلي وو. په باغ کې او په پای کې د باغ مالک ته عاید ورکړئ.
په ټاکلي وخت کې د باغ خاوند خپل استازی واستاوه چې له دوی څخه د ټاکل شوې اندازه پیسې راټولې کړي، خو هغوی د هغه امر ونه مانه او له باغ څخه یې ویستل. حضرت مسیح علیه السلام له هوښيارانو وپوښتل چې په دې حالت کې باید د باغ خاوند څه وکړي؟ هغوی ورته وویل چې هغه دې دوی ته سزا ورکړي او له باغه دې وشړي او پر ځای دې نور کسان وګماري.
حضرت مسیح هم د دوی ځواب تایید کړ. له دې کیسې وروسته موږ دې نتیجې ته رسیږو چې خدای موږ ته برکت راکړی دی او موږ ته یې خپل پیغمبران رالیږلي دي. که موږ د دغو رسولانو اطاعت ونه کړو، نو موږ د خدای اطاعت هم نه دی کړی. ځکه چې دوی د خدای استازیتوب کوي او د هغه په افتخب خبرې او عمل کوي.
زما دوهم
بله مسله دا ده چې کله پادریان غواړي د اسلام نفی ثابت کړي، نو وايي چې عیسی (ع) ډیرې معجزې درلودې، په داسې حال کې چې د اسلام پیغمبر کومه معجزه نه درلوده او نبوت یې نه درلود. خو د دوی خبرې رښتیا نه دي. ځکه چې په احادیثو کې له پیغمبر صلی الله علیه وسلم څخه ډېرې معجزې او نبوتونه روایت شوي دي. همدارنګه ځینې پادریان وايي چې ټولو خلکو د مسیح معجزې لیدلي دي، مګر یوازې د هغه ملګرو (صحابه کرامو) د محمد معجزې لیدلي دي. خو باید پوښتنه وشي چې د رسول الله صلی الله علیه وسلم اصحاب څوک وو؟ هغه کسان چې له پیغمبر سره یې ژوند کاوه. نو په دې منطق سره ویلای شو چې د عیسی مسیح معجزې یوازې د هغه د ملګرو لخوا لیدل شوي او د هغو معجزو په اړه معلومات یوازې په انجیل کې راغلي دي. خو د محمد ص د معجزو په اړه معلومات په ډېرو کتابونو کې راغلي دي.
زه په خپله دا باور لرم چې زموږ څخه هیچا د پیغمبرانو معجزې او نبوتونه په خپلو سترګو نه دي لیدلي او موږ یې یوازې د کتابونو له لارې زده کړي دي.
په عموم کې، مخکې له دې چې زه مسلمان شم، ما د خپل دین د بدلولو لپاره هیڅ دلیل ونه موند، او کله چې ما د خپل دین بدلولو فکر وکړ، زه ډارېدم. خو په دې موده کې مې یو تجوید کتاب واخیست او هڅه مې وکړه چې عربي الفبا زده کړم.
په انټرنیټ کې یو کلیپ
یوه ورځ مې په انټرنیټ کې یو کلیپ ولید چې د مسلمانانو یوې ډلې خپور کړ. په هغه کلیپ کې د اسلام د ظهور په اړه د سپیڅلي کتاب پنځوس وړاندوینې ذکر شوې وې. له دغو وړاندوینو څخه یوه ادعا وکړه چې “نوي سندره” چې په سپیڅلي کتاب کې ذکر شوې د قرآن سره ورته ده. د دې دلیل په لیدلو سره زه ډیر په غوسه شوم. ځکه چې استدلال سم نه دی. ما په دوی اعتراض وکړ او ویې ویل چې د اسلام پیغمبر دا د خدای له خوا نازل کړی دی، مګر د هغه نوې سندرې معنی چې په سپیڅلي کتاب کې ذکر شوې ده هغه ده چې خدای د حضرت داود علیه السلام خولې ته رالېږلې ده.
حضرت داود علیه السلام به ویل: او زما په خوله کې یوه نوې سندره واچوه، هغه دا چې زموږ د خدای ستاینه ده. ډیری به ویره ولري کله چې دوی دا وګوري، دوی به په خدای باور وکړي.
په دې تفصیل سره تاسو وایاست چې قرآن د حضرت داود علیه السلام سندره ده او له هغه څخه را نقل شوې ده.
په دې وخت کې د مراکش یوې خور وویل، که تاسو د حقیقت په لټه کې یاست، زما خبرې واورئ. او هغه ماته د مقدس انجیل آیتونه وښودل (د زاړه عہد نامې له کتابونو څخه د یسعیاه کتاب د 29 فصل 11 او 12 آیتونه) او د پیغمبر د نبوت په اړه یې د سپیڅلي کتاب د نبوت په توګه معرفي کړل:
“هر وحی د تړل شوي او مهر شوي کتاب په څیر دی. که یو لوستي کس ته وویل شي چې لوستل یې وکړي، نو وايي چې کتاب یې بند دی، ځکه یې نه شوای کولای. خو که دوی یو نالوستي کس ته ووایي چې لوست وکړي، هغه وايي چې نه شي کولی ځکه زه سواد نه لرم.»
کله چې مې دا آیت ولید نو د حضرت محمد (ص) کیسه مې را په یاد شوه چې کله جبرائیل علیه السلام ورته وویل چې لوستل یې نه شوای کولای. دې آيت ماته ټکان راکړ او له هغې وروسته مې پرېکړه وکړه چې مسلمان شم.
د شیعه مذهب سره څنګه اشنا شوی؟
کله چې زه مسلمان شوم، ما پریکړه وکړه چې د هیڅ مذهب پیروي نه کوم تر څو چې زه پوه نه شم چې کوم یو د اسلام حق دی. د سنیانو، صوفیانو او وهابیانو په اړه مې لوستلي خو د شیعه په اړه معلومات نه لرم. ما له خپلو سني ملګرو څخه د شیعه په اړه وپوښتل او هغوی ماته یو کلیپ راولېږه چې په هغه کې یو سعودي وهابي شیخ د شیعه په اړه خبرې کوي. هغه وويل: شيعه د علي ابن ابي طالب په نوم د يو کس پيروي کوي. هغه وویل چې موږ هم له علي سره مینه لرو. علي د امت تر ټولو زړور سړی و. هغه د خلکو تر ټولو هوښیار وو. هغه ډېر عادل و، خو ابوبکر له علي څخه غوره دی، او د رسول الله صلی الله علیه وسلم له ورتګ څخه شپږ میاشتې وروسته علي ابوبکر ته ورغی او ورته یې وویل: ما فکر کاوه چې د حکومت کولو حق لرم، خو غلط وم او له ابو بکر سره یې بیعت وکړ. بکر.” (دا حدیث په صحیح البخاري کې راغلی دی).
بیا هغه وهابي شیخ خپلې خبرې ته دوام ورکړ او ویې ویل هر هغه څوک چې علي لومړی خليفه ګڼي هغه کافر دی.
دا زما لپاره خورا عجیب او غیر منطقي و. د دې کلمې منطق چیرته دی؟ ايا هغه نه دي ويلي چې علي تر ټولو هوښيار او پاک و، نو دا څنګه شونې ده چې څوک علي اول خليفه وګڼي، کافر وګڼل شي؟ ایا دوی فکر کوي چې علي شپږ میاشتې ځان خليفه نه ګڼي؟ دې موضوع زما لیوالتیا را وپاروله او د شیعه ګانو په اړه مې څیړنې ته اړ کړل. ما په پوهنتون کې له خپل شیعه ملګري څخه وپوښتل چې زه د شیعه په اړه کوم کتاب لوستلی شم؟ هغه وویل نهج البلاغه او شیعه زده کړه. ما هم هغه کتابونه لوستل. ما په انټرنیټ کې د شیعه او سني په اړه ډیر بحثونه ولیدل او د سنیانو له ځواب څخه راضي نه وم.
حتی کله چې ما د بخاري صحیح احادیث ولوستل، ما ولیدل چې ځینې شیان چې هغه د رسول الله په اړه لیکلي دي سم نه دي، په داسې حال کې چې ځینې خلک په دې باور دي چې د بخاري ټول صحیح البخاري صحیح دي. په صحيح مسلم کې هم همداسې ده او د دې کتاب ټول محتويات سم نه شي ګڼل کېدای. په عموم کې زه دا نه شم منلی چې یو څوک دې هرڅه سم ذکر کړي ځکه چې ضعیف او جعلي حدیثونه شتون لري چې اعتبار نشي کولی.
زه هم غواړم ووایم چې د احادیثو د اعتبار معیار قرآن دی او په قرآن کې لیکل شوي چې د رسول الله صلی الله علیه وسلم عمل او سلوک تر ټولو غوره و، په داسې حال کې چې په صحیح البخاري کې پیغمبر په باره کې دا خبره نه ده شوې.
د شیعه مذهب په اړه څیړنه
ما د شیعه ګانو په اړه تحقیق وکړ او له خپل ملګري څخه مې ځینې پوښتنې وکړې. د مچیو په شمول، ولې ځینې شیعه ګان دا کار کوي؟ هغه راته په ځواب کې وویل چې ستر تقلید چارواکو لکه سید علی خامنه ای چې د اسلامي امت له سترو عالمانو څخه دی، له دې کار منع کړی دی. د یاسر الحبیب په څیر خلکو او ځینو برتانوي او امریکایي ملاتړو شبکو څخه د مچیو هڅونه راځي. زه د دې خبرو په اوریدو او د خپلو زده کړو په اساس شیعه شوم.
د اسلامي تاریخ کوم شخصیتونه مو خوښیږي؟
زه له اهل بیتو سره ډیره مینه لرم. د امام موسی صدر، امام خمیني، سید محمد باقر الصدر او شیخ ابراهیم زکزاکي په شمول نورو شخصیتونو هم په ما ډیر اغیز کړی دی.
ستاسو د مسلمان کیدو وروسته ستاسو کورنۍ او ملګرو څه ډول غبرګون وښود؟
زما کورنۍ په لومړي سر کې اسلام قبول نه کړ او ما له خپلې کورنۍ سره ډېر بحثونه وکړل. مګر اوس موږ یوځای کیږو. د خپلو ملګرو په اړه باید ووایم چې له مسلمانیدو وروسته مې ځینې ملګري بدل کړل. زه د خپلو ځینو ملګرو سره یوازې د انټرنیټ له لارې اړیکه لرم. زما ځینې ملګري وو چې فکر یې کاوه چې زه دوکه شوی یم یا دماغ مینځل شوی یم. خو دا فکر زما لپاره عجیب دی ځکه دوی پوهیدل چې ما د مختلفو مذهبونو په اړه ډیر تحقیق کړی دی. په پوهنتون کې مې ټولګیوالو پوښتنه وکړه چې ته ولې مسلمان شوې؟ زه به دلایل وړاندې کړم او دوی به نور څه ونه پوښتل. د دوی د چوپتیا یو لامل دا دی چې ځوان روسان له دین سره ډېره لېوالتیا نه لري.
په روسیه کې د اسلام خپریدل څنګه دي او د روسیې خلک د اسلام په اړه څه فکر کوي؟
په روسیه کې د خالص شیعه اسلام خپریدل خورا کمزوري دي. په روسیه کې د اذربایجان په پرتله ډیر مسلمانان او ځینې یې د روسیې د داغستان جمهوریت څخه دي چې نفوس یې خورا لږ دی. په مسکو کې د “اسلامي کلتور مطالعاتو بنسټ” په نوم یوه موسسه شتون لري چې د سدره خپرندویه ماڼۍ په همکارۍ له فارسي څخه روسي ته کتابونه ژباړي. د المصطفی پوهنتون استازی هم شته، خو زه نه پوهیږم چې هغه څه کوي. زما په ښار، سینټ پیټرزبورګ کې، اوس یوازې یوه حسینیه ده.
پخوا هم درې حسینیه وې، خو دوه یې د بېلابېلو دلایلو له امله تړل شوې وې. حتی دا پاتې حسینیه په آذری ژبه کې فعالیت کوي، او دا چې ژبه یې روسي نه ده، دا یوه لویه ستونزه ګڼل کیږي، او له همدې امله، د روسی ژبو شیعه نفوس خورا لږ دی، د بیلګې په توګه، زما په ښار کې، سینټ. پیټرزبورګ، شاوخوا لس یا ډیر خلک. په دوی کې ځینې هغه روسي نجونې دي چې له ازریانو سره یې واده کړی دی.
بله ستونزه دا ده چې اذربایجان هم په شوروي اتحاد کې و او له همدې امله هلته د دین زوال دی. بې له شکه چې اوس د دين وده ډېره شوې ده، خو ډېری خلک په خپله څېړنه کوي او خالص اسلام ته بلنه ډېره کمزورې ده.
په انټرنیټ کې، یوازې یو څو ډلې شتون لري چې مذهبي فعالیتونه ترسره کوي، چې ځینې یې انحراف نظریات لکه سیکولر اسلام، انګلیسي اسلام او نور انحراف افکارو ته وده ورکوي. دلته ویب پاڼې هم شتون لري او ځینې خورا ګټور ایراني ویب پاڼې هم شتون لري. د مثال په توګه د آیت الله مکارم شیرازی د دفتر ویب پاڼه ډیره ګټوره ده او زه شخصا له هغه څخه مننه کوم. مګر په ټولیز ډول، د ګټورو ویب پاڼو شمیر خورا لږ دی.
په روسیه کې د تبلیغ ضعف
البته په روسیه کې تل د اسلام تبلیغات شوي او اکثره یې وهابیان دي چې فعال دي او خپل کتابونه او عقیدې په انټرنیټ کې خپروي. بله ستونزه دا ده چې ګڼو روسي سني عالمانو په سعودي عربستان کې زده کړې کړې دي او د وهابي نظر او عقیدې لري. په روسیه کې له موږ څخه ډېر کم شیعه ګان شته او د شیعه ګانو پر ضد په پراخه پیمانه فعالیت کوي، دلته شیعه کورنۍ شته چې ماشومان یې ډېر لیواله او با استعداده دي، خو مور او پلار یې مذهبي نه دي او هغوی ته څه نه وايي. جومات ته لاړ شي او زده کړه وکړي. دوی جومات ته هم ځي او د مختلفو مذهبونو په اړه اوري او نه پوهیږي چې کوم یو سم دی. په دې وروستیو کې د «ابن سبا» په نوم د شیعه ګانو یوه نوې ډله رامنځته شوې، چې د رسول الله صلی الله علیه وسلم صحابه کرامو ته یې توهین او توهین کړی او علی علیه السلام ته یې خدای ګڼی، چې سنیان هم ورته ګوری او د شیعه ګانو په اړه غلط فکر کوی. یو چا له ما څخه په انټرنیټ کې وپوښتل: “شیعه څوک دي؟” په جومات کې موږ ته ویل شوي وو چې له شیعه ګانو سره خبرې مه کوئ. دوی درواغجن دي او تاسو ګمراه کوي.” یو بل هلک و چې د شیعه په اړه یې ډېر درواغ ویل، خو هغه زموږ جومات ته راغی او ځان یې تحقیق کړ او شیعه شو.
کله چې یو څوک له اسلام نه خبر وي او زموږ حسینیه ته راشي او د اسلام او شیعه په اړه پوښتنه وکړي، نو ملایان وایي چې د سمې لارې د غوره کولو لپاره ځان مطالعه کړئ. موږ ټولو ته یو شان ځواب ورکوو.
د ځینو مسلمانانو له لاسه وتلی اخلاق
بله ستونزه د بد اخلاقو او فاسقو خلکو لخوا د اسلام تبلیغ دی. له بده مرغه په روسیه او نړۍ کې ډېرو مسلمانانو د رسول الله (ص) اخلاق هېر کړي او له اسلامه یې بې تفاوته کړي دي. کله چې یو څوک ووایي چې زه مسلمان یم، نور خلک د هغه عمل او سلوک ته ګوري او د بدو اعمالو په لیدلو سره غلطې پایلې ته رسیږي. داعش دا ډول کړنې کوي او نور نه پوهېږي چې دا ریښتینی اسلام نه دی.
د ښو ژباړو نشتوالی
بله ستونزه د ژباړې په اړه ده. زه نه پوهیږم چې ولې هرڅوک د “الله” پر ځای د عربي کلمې کارول خوښوي چې په ټولو ژبو کې کارول کیږي. دا د نورو په پوهیدو کې خنډ دی. د مثال په توګه موږ په شهادتین کې وایو چې یو خدای پرته بل خدای نشته. خو په ژباړه کې وايي له الله پرته بل معبود نشته. نو دلته د اورېدونکو لپاره دا پوښتنه را پیدا کېږي چې دا الله څوک دی او کوم خدای نومېږي؟ د عیسویانو له نظره ښايي پوه شي چې د عیسویانو خدای رد شوی او بل خدای ټاکل شوی دی، یا دوی فکر کوي چې د عیسویانو او مسلمانانو خدای جلا دی. ځینې عیسوي پادریان هم دا ژباړه د اسلام او مسیحیت د جلا کولو لپاره کاروي. نو د اسلام د معرفی کولو پر مهال باید ووایو چې یوازې یو خدای شته چې زموږ خالق او د نوح، موسی او عیسی علیهم السلام خالق دی. دلته پادریان شتون لري چې تاییدوي چې د عیسویانو او مسلمانانو خدای یو دی.
ایا تاسو پخپله د اسلام د تبلیغ لپاره کوم کار کړی دی؟ تاسو په دې برخه کې کومې تجربې او وړاندیزونه لرئ؟
هو، زه د یوې ډلې غړی یم چې د قانوني واک د ثابتولو او دفاع کولو په برخه کې کار کوي او موږ کلیپونه، فلمونه او حدیثونه په فارسي او انګلیسي ژباړو.
ما په انټرنیټ کې له عیسویانو، سنیانو او وهابیانو سره بحثونه کول. خو بیا پوه شوم چې دا استدلالونه هیڅ ګټه نه لري، ځکه چې تل په داسې دلیلونو کې هر اړخ یوازې د بل لوري د قناعت هڅه کوي، خو د هغه دلیل ته پام نه کوي او د بل لوري خبرې نه مني. د بېلګې په توګه زه یو ځل له یوه وهابي شاګرد سره بحث کوم. ما ورته له پیله وویل چې زه په عربي نه پوهیږم. هغه هم له همدې موضوع څخه کار اخیستی او کله به چې ما ورته دلایل او ثبوتونه وړاندې کړل نو ویل به یې چې ژباړه غلطه ده. حتی کله چې ما هغه ته د هغه له ویب پاڼې څخه دلایل وړاندې کړل، هغه زما په ژباړې نیوکه وکړه او یوازې یې د غولولو اراده وکړه.
ما یو ځل یو صوفي ته وویل چې زه په عربي ژبه نه پوهیږم (خو په عربي تورو پوهیږم) هغه راته وویل چې په قرآن کې د شیعه کلمه نه ده راغلې. زه چې له عربي حروفو سره بلد وم، هغه ته يې د قرآن يو آيت وښود چې د شيعه کلمه پکې وه[1]. هغه ونه منله او بالاخره په غوسه شو او له کوټې څخه ووت.
زما په اند کله چې څوک له موږ څخه د اسلام یا شیعه په اړه پوښتنه وکړي او د حقیقت په لټه کې وي، هغه کولی شي هغه ومومي، مګر څوک چې یوازې بحث کول غواړي حق ته نه رسیږي.
ما له ډیرو احادیثو څخه دا زده کړل چې مطالعه او د ځان اصلاح کول زموږ لپاره د بې معنی بحثونو څخه ډیر ګټور دي. او زه فکر کوم چې ښه اخلاق او شرافت او سیاسي یووالی چې رسول الله صلی الله علیه وسلم او اهل بیت علیهم السلام ورته امر کړی دی خورا مهم دی. موږ باید د جماعت په لمانځه کې حتما برخه واخلو او له خلکو سره ښې اړیکې ولرو ترڅو دوی زموږ نظرونه وګوري او زموږ سم نظرونه وپیژني.
هم باید ښه مطالعه وکړو او دیني مسایل هم زده کړو. ځکه چې موږ باید د ژوند په هره برخه کې ساینس زده کړو او هره دنده په ښه توګه ترسره کړو ترڅو خلک پوه شي چې مسلمانان په کیمیا یا فوټبال کې غوره دي، دوی په سیاست کې غوره دي او دوی ښه اخلاق او صادق خلک دي. ځکه چې د اسلام کلمه باید د خلکو لپاره د پرمختګ لامل شي. زما په اند دا طریقه د اسلام د تبلیغ لپاره د بحث په پرتله ډیره غوره ده.
Jun 19 2024
دمیتری کوستوف: یو ځوان مستبصر
کله چې مې دا آیت ولید نو د حضرت محمد (ص) کیسه مې را په یاد شوه چې کله جبرائیل علیه السلام ورته وویل چې لوستل یې نه شوای کولای. دې آيت ماته ټکان راکړ او له هغې وروسته مې پرېکړه وکړه چې مسلمان شم.
د استبصار د مالوماتي سایټ د راپور له مخې، د روسیې له نوي مسلمان او شیعه دیمیتري کوستوف سره یوه مرکه ترسره شوې، چې موږ غواړو ستاسو پام دې ته راواړوو:
خپل ځان معرفي کړئ؟
د الله په نوم، چې ډېر مهربان، ډېر رحم کوونکی دې. زما نوم دیمیتری کوستوف دی. زه 21 کلن یم او زما د مطالعې ساحه اقتصاد دی. زه روسی یم او په سینټ پیټرزبورګ کې اوسیږم.
اسلام مو څنګه وپيژندلو او پخوا مو دين څه وو؟
زه په یوه عیسوي کورنۍ کې زیږیدلی وم، او د ډیرو روسانو په څیر، زه یو ارتودوکس عیسوی وم
کله چې ما د خپل مذهب په اړه څیړنه کوله، ما ډیر تضادونه ولیدل او له همدې امله زه د عیسویت د اصولو خلاف وم. زما په ذهن کې پوښتنه دا وه چې د دې ټولو مختلفو مذهبونو کې کوم یو حقیقت دی؟ له همدې امله ما د مختلفو مذهبونو او عجیبو علومو (لکه ستورپوهنه او د ټارټ کارتونو لوستل) په اړه څیړنه وکړه او ما د مطالعې پرمهال هم د دې مسلو مطالعې ته مخه نه کړه.
د ازري ملګري پیژندل
لومړی ځل چې له اسلام سره لږ اشنا شوم په ښوونځي کې وم. زما یو آذری ملګری چې سني وو، له هغه سره مو د اسلام او عیسویت په اړه ډېرې خبرې اترې کړې وې، چې زما پام یې اسلام ته اړولی و. ما له هغه څخه د اسلامي کتابونو په اړه وپوښتل او موږ یوځای کتاب پلورنځي ته لاړو او اسلامي کتابونه مو واخیستل. پلورونکي چې ولیدل چې زه روسی یم، پوښتنه یې وکړه چې ته مسلمان یې؟ ما وویل نه، زه ارتودوکس یم. پلورونکي هڅه وکړه چې ما په مختلفو دلیلونو سره د دې کتابونو له اخیستلو منع کړي، مګر د هغه خبرې زما لپاره د قناعت وړ نه وې. په پای کې، پلورونکي ماته یو کتاب راکړ چې نوم یې “د خدای معجزې” دی.
معجزې چې معجزې نه وې
ما هغه کتابونه لوستل چې ما په کور کې اخیستي. ځینې یې د “جینونو” په اړه وو. دا خبره ماته ډېره په زړه پورې وه ځکه چې ما په ماشومتوب کې د علاءالدين کيسه لوستې وه چې په هغه کې د پيريانو خبرې وې او کله چې زما ملګري وويل چې مسلمانان په جنياتو ايمان لري نو زما لپاره ډېره حيرانوونکې وه.
په هغه وخت کې ما ټول هغه کتابونه لوستل، خو نه پوهېدم چې هغه د وهابي کتابونه دي. ځینې محتويات چې په دوی کې لیکل شوي یا د دلیل سره مطابقت نلري یا په بشپړ ډول غلط وو. د بېلګې په توګه د خدای د معجزو په همدې کتاب کې داسې انځورونه راغلي چې د معجزې په توګه یاد شوي دي. د مثال په توګه، یو انځور و چې د مچیو او ورېځو یوه ډله په اسمان کې د الله کلمه په بڼه ښودل شوې وه. ښه، دا زما لپاره د معجزې په توګه د منلو وړ نه و. ځکه چې دا غیر معمولي نه ګڼل کیده.
ما د نویو مسلمانو شخصیتونو په اړه نورې مقالې هم ولوستلې، په شمول د امریکایی خلاباز نیل آرمسټرانګ. په دې مقاله کې، هغه لیکلي چې آرمسټرانګ په مصر کې په یوه کنفرانس کې د لمانځه اذان واورید او پوښتنه یې وکړه چې دا څه دي؟ هغه اسلام قبول کړ کله چې دوی وویل چې دا د مسلمانانو د اذان غږ دی، ځکه چې هغه سپوږمۍ ته په فضايي سفر کې دا غږ هلته اوریدلی و. (البته هر سړی د خپلو اعمالو مسؤل دی او زما مطلب دا نه دی چې د دې لیکنې لیکوالان درواغ وايي) خو په هر صورت د ارمسټرانګ کیسه ماته د منلو وړ نه وه ځکه چې په فضا کې هیڅ غږ نشته او هیڅ غږ نشي کولی. هلته اوریدل کیږي.
د مذهبونو ویشل او د دوی په اړه فکر کول
دې مسايلو د دې كتابونو له لوستلو وروسته ډېر په غوسه شوم او له اسلام سره مې علاقه له لاسه وركړه، خو د نورو څېړنو په ترڅ كې دې پايلې ته ورسېدم، چې قرآن يو فوق العاده كتاب دى او محمد (ص) د خداى له پېغمبرانو څخه دى. همدارنګه کله مې چې د حضرت زردشت ژوندلیک ولوست نو پوه شوم چې هغه د خدای له پیغمبرانو څخه دی.
ما هغه مذهبونه چې زه یې پیژنم په دوه ډلو ویشم. د مذهبونو لومړۍ ډله چې یوازې په یو خدای باور لري او د مذهبونو دویمه ډله چې په څو خدایانو باور لري. ما ډیر فکر وکړ چې وګورم چې د دې دوو ډلو کومه عقیده سمه ده. زه دې نتیجې ته ورسیدم چې لومړۍ ډله چې یوازې په یو خدای باور لري سمه ده ځکه چې په مشرک مذهبونو کې خدای ته ډیره اړتیا ده. دوی خوري او حتی د یو بل سره جنګ او جګړه کوي. له همدې امله، دوی یقینا د دې مثالي نړۍ جوړونکي نشي کیدی. حتی موږ انسانان هم کله چې ډله ایز کار کوو اختلافات لرو او د دې مذهبونو خدایان هم همداسې دي او دوی یو بل ته اړتیا لري او توپیر لري. په داسې حال کې چې خالق هیڅ شی ته اړتیا نلري او له هر څه څخه خالي دی. نو حقیقت دا دی چې خدای یو او یوازې دی.
زما د مسلمان کیدلو لامل
زه د مسلمان کېدو لامل دا و چې ما په دې ټولو مذهبونو کې ډېر تحريفونه او تضادونه وليدل. حتی دا مذهبونه د نورو مذهبونو پیغمبران نه مني، چې زما په اند دا یوه لویه ستونزه ده.
مګر په انجیل کې ، په زړه پوري شیان شتون لري چې زموږ لپاره خورا ښه درس او مثال دی. د بېلګې په توګه په بایبل کې راغلي دي چې یوه ورځ عیسی مسیح له هوښیارو او پوهو خلکو سره خبرې کولې او هغوی ته یې کیسه وکړه: یو کس یو باغ درلود چې په منځ کې یې کور جوړ کړی و او خلک یې د ژوند کولو او کار کولو لپاره ګمارلي وو. په باغ کې او په پای کې د باغ مالک ته عاید ورکړئ.
په ټاکلي وخت کې د باغ خاوند خپل استازی واستاوه چې له دوی څخه د ټاکل شوې اندازه پیسې راټولې کړي، خو هغوی د هغه امر ونه مانه او له باغ څخه یې ویستل. حضرت مسیح علیه السلام له هوښيارانو وپوښتل چې په دې حالت کې باید د باغ خاوند څه وکړي؟ هغوی ورته وویل چې هغه دې دوی ته سزا ورکړي او له باغه دې وشړي او پر ځای دې نور کسان وګماري.
حضرت مسیح هم د دوی ځواب تایید کړ. له دې کیسې وروسته موږ دې نتیجې ته رسیږو چې خدای موږ ته برکت راکړی دی او موږ ته یې خپل پیغمبران رالیږلي دي. که موږ د دغو رسولانو اطاعت ونه کړو، نو موږ د خدای اطاعت هم نه دی کړی. ځکه چې دوی د خدای استازیتوب کوي او د هغه په افتخب خبرې او عمل کوي.
زما دوهم
بله مسله دا ده چې کله پادریان غواړي د اسلام نفی ثابت کړي، نو وايي چې عیسی (ع) ډیرې معجزې درلودې، په داسې حال کې چې د اسلام پیغمبر کومه معجزه نه درلوده او نبوت یې نه درلود. خو د دوی خبرې رښتیا نه دي. ځکه چې په احادیثو کې له پیغمبر صلی الله علیه وسلم څخه ډېرې معجزې او نبوتونه روایت شوي دي. همدارنګه ځینې پادریان وايي چې ټولو خلکو د مسیح معجزې لیدلي دي، مګر یوازې د هغه ملګرو (صحابه کرامو) د محمد معجزې لیدلي دي. خو باید پوښتنه وشي چې د رسول الله صلی الله علیه وسلم اصحاب څوک وو؟ هغه کسان چې له پیغمبر سره یې ژوند کاوه. نو په دې منطق سره ویلای شو چې د عیسی مسیح معجزې یوازې د هغه د ملګرو لخوا لیدل شوي او د هغو معجزو په اړه معلومات یوازې په انجیل کې راغلي دي. خو د محمد ص د معجزو په اړه معلومات په ډېرو کتابونو کې راغلي دي.
زه په خپله دا باور لرم چې زموږ څخه هیچا د پیغمبرانو معجزې او نبوتونه په خپلو سترګو نه دي لیدلي او موږ یې یوازې د کتابونو له لارې زده کړي دي.
په عموم کې، مخکې له دې چې زه مسلمان شم، ما د خپل دین د بدلولو لپاره هیڅ دلیل ونه موند، او کله چې ما د خپل دین بدلولو فکر وکړ، زه ډارېدم. خو په دې موده کې مې یو تجوید کتاب واخیست او هڅه مې وکړه چې عربي الفبا زده کړم.
په انټرنیټ کې یو کلیپ
یوه ورځ مې په انټرنیټ کې یو کلیپ ولید چې د مسلمانانو یوې ډلې خپور کړ. په هغه کلیپ کې د اسلام د ظهور په اړه د سپیڅلي کتاب پنځوس وړاندوینې ذکر شوې وې. له دغو وړاندوینو څخه یوه ادعا وکړه چې “نوي سندره” چې په سپیڅلي کتاب کې ذکر شوې د قرآن سره ورته ده. د دې دلیل په لیدلو سره زه ډیر په غوسه شوم. ځکه چې استدلال سم نه دی. ما په دوی اعتراض وکړ او ویې ویل چې د اسلام پیغمبر دا د خدای له خوا نازل کړی دی، مګر د هغه نوې سندرې معنی چې په سپیڅلي کتاب کې ذکر شوې ده هغه ده چې خدای د حضرت داود علیه السلام خولې ته رالېږلې ده.
حضرت داود علیه السلام به ویل: او زما په خوله کې یوه نوې سندره واچوه، هغه دا چې زموږ د خدای ستاینه ده. ډیری به ویره ولري کله چې دوی دا وګوري، دوی به په خدای باور وکړي.
په دې تفصیل سره تاسو وایاست چې قرآن د حضرت داود علیه السلام سندره ده او له هغه څخه را نقل شوې ده.
په دې وخت کې د مراکش یوې خور وویل، که تاسو د حقیقت په لټه کې یاست، زما خبرې واورئ. او هغه ماته د مقدس انجیل آیتونه وښودل (د زاړه عہد نامې له کتابونو څخه د یسعیاه کتاب د 29 فصل 11 او 12 آیتونه) او د پیغمبر د نبوت په اړه یې د سپیڅلي کتاب د نبوت په توګه معرفي کړل:
“هر وحی د تړل شوي او مهر شوي کتاب په څیر دی. که یو لوستي کس ته وویل شي چې لوستل یې وکړي، نو وايي چې کتاب یې بند دی، ځکه یې نه شوای کولای. خو که دوی یو نالوستي کس ته ووایي چې لوست وکړي، هغه وايي چې نه شي کولی ځکه زه سواد نه لرم.»
کله چې مې دا آیت ولید نو د حضرت محمد (ص) کیسه مې را په یاد شوه چې کله جبرائیل علیه السلام ورته وویل چې لوستل یې نه شوای کولای. دې آيت ماته ټکان راکړ او له هغې وروسته مې پرېکړه وکړه چې مسلمان شم.
د شیعه مذهب سره څنګه اشنا شوی؟
کله چې زه مسلمان شوم، ما پریکړه وکړه چې د هیڅ مذهب پیروي نه کوم تر څو چې زه پوه نه شم چې کوم یو د اسلام حق دی. د سنیانو، صوفیانو او وهابیانو په اړه مې لوستلي خو د شیعه په اړه معلومات نه لرم. ما له خپلو سني ملګرو څخه د شیعه په اړه وپوښتل او هغوی ماته یو کلیپ راولېږه چې په هغه کې یو سعودي وهابي شیخ د شیعه په اړه خبرې کوي. هغه وويل: شيعه د علي ابن ابي طالب په نوم د يو کس پيروي کوي. هغه وویل چې موږ هم له علي سره مینه لرو. علي د امت تر ټولو زړور سړی و. هغه د خلکو تر ټولو هوښیار وو. هغه ډېر عادل و، خو ابوبکر له علي څخه غوره دی، او د رسول الله صلی الله علیه وسلم له ورتګ څخه شپږ میاشتې وروسته علي ابوبکر ته ورغی او ورته یې وویل: ما فکر کاوه چې د حکومت کولو حق لرم، خو غلط وم او له ابو بکر سره یې بیعت وکړ. بکر.” (دا حدیث په صحیح البخاري کې راغلی دی).
بیا هغه وهابي شیخ خپلې خبرې ته دوام ورکړ او ویې ویل هر هغه څوک چې علي لومړی خليفه ګڼي هغه کافر دی.
دا زما لپاره خورا عجیب او غیر منطقي و. د دې کلمې منطق چیرته دی؟ ايا هغه نه دي ويلي چې علي تر ټولو هوښيار او پاک و، نو دا څنګه شونې ده چې څوک علي اول خليفه وګڼي، کافر وګڼل شي؟ ایا دوی فکر کوي چې علي شپږ میاشتې ځان خليفه نه ګڼي؟ دې موضوع زما لیوالتیا را وپاروله او د شیعه ګانو په اړه مې څیړنې ته اړ کړل. ما په پوهنتون کې له خپل شیعه ملګري څخه وپوښتل چې زه د شیعه په اړه کوم کتاب لوستلی شم؟ هغه وویل نهج البلاغه او شیعه زده کړه. ما هم هغه کتابونه لوستل. ما په انټرنیټ کې د شیعه او سني په اړه ډیر بحثونه ولیدل او د سنیانو له ځواب څخه راضي نه وم.
حتی کله چې ما د بخاري صحیح احادیث ولوستل، ما ولیدل چې ځینې شیان چې هغه د رسول الله په اړه لیکلي دي سم نه دي، په داسې حال کې چې ځینې خلک په دې باور دي چې د بخاري ټول صحیح البخاري صحیح دي. په صحيح مسلم کې هم همداسې ده او د دې کتاب ټول محتويات سم نه شي ګڼل کېدای. په عموم کې زه دا نه شم منلی چې یو څوک دې هرڅه سم ذکر کړي ځکه چې ضعیف او جعلي حدیثونه شتون لري چې اعتبار نشي کولی.
زه هم غواړم ووایم چې د احادیثو د اعتبار معیار قرآن دی او په قرآن کې لیکل شوي چې د رسول الله صلی الله علیه وسلم عمل او سلوک تر ټولو غوره و، په داسې حال کې چې په صحیح البخاري کې پیغمبر په باره کې دا خبره نه ده شوې.
د شیعه مذهب په اړه څیړنه
ما د شیعه ګانو په اړه تحقیق وکړ او له خپل ملګري څخه مې ځینې پوښتنې وکړې. د مچیو په شمول، ولې ځینې شیعه ګان دا کار کوي؟ هغه راته په ځواب کې وویل چې ستر تقلید چارواکو لکه سید علی خامنه ای چې د اسلامي امت له سترو عالمانو څخه دی، له دې کار منع کړی دی. د یاسر الحبیب په څیر خلکو او ځینو برتانوي او امریکایي ملاتړو شبکو څخه د مچیو هڅونه راځي. زه د دې خبرو په اوریدو او د خپلو زده کړو په اساس شیعه شوم.
د اسلامي تاریخ کوم شخصیتونه مو خوښیږي؟
زه له اهل بیتو سره ډیره مینه لرم. د امام موسی صدر، امام خمیني، سید محمد باقر الصدر او شیخ ابراهیم زکزاکي په شمول نورو شخصیتونو هم په ما ډیر اغیز کړی دی.
ستاسو د مسلمان کیدو وروسته ستاسو کورنۍ او ملګرو څه ډول غبرګون وښود؟
زما کورنۍ په لومړي سر کې اسلام قبول نه کړ او ما له خپلې کورنۍ سره ډېر بحثونه وکړل. مګر اوس موږ یوځای کیږو. د خپلو ملګرو په اړه باید ووایم چې له مسلمانیدو وروسته مې ځینې ملګري بدل کړل. زه د خپلو ځینو ملګرو سره یوازې د انټرنیټ له لارې اړیکه لرم. زما ځینې ملګري وو چې فکر یې کاوه چې زه دوکه شوی یم یا دماغ مینځل شوی یم. خو دا فکر زما لپاره عجیب دی ځکه دوی پوهیدل چې ما د مختلفو مذهبونو په اړه ډیر تحقیق کړی دی. په پوهنتون کې مې ټولګیوالو پوښتنه وکړه چې ته ولې مسلمان شوې؟ زه به دلایل وړاندې کړم او دوی به نور څه ونه پوښتل. د دوی د چوپتیا یو لامل دا دی چې ځوان روسان له دین سره ډېره لېوالتیا نه لري.
په روسیه کې د اسلام خپریدل څنګه دي او د روسیې خلک د اسلام په اړه څه فکر کوي؟
په روسیه کې د خالص شیعه اسلام خپریدل خورا کمزوري دي. په روسیه کې د اذربایجان په پرتله ډیر مسلمانان او ځینې یې د روسیې د داغستان جمهوریت څخه دي چې نفوس یې خورا لږ دی. په مسکو کې د “اسلامي کلتور مطالعاتو بنسټ” په نوم یوه موسسه شتون لري چې د سدره خپرندویه ماڼۍ په همکارۍ له فارسي څخه روسي ته کتابونه ژباړي. د المصطفی پوهنتون استازی هم شته، خو زه نه پوهیږم چې هغه څه کوي. زما په ښار، سینټ پیټرزبورګ کې، اوس یوازې یوه حسینیه ده.
پخوا هم درې حسینیه وې، خو دوه یې د بېلابېلو دلایلو له امله تړل شوې وې. حتی دا پاتې حسینیه په آذری ژبه کې فعالیت کوي، او دا چې ژبه یې روسي نه ده، دا یوه لویه ستونزه ګڼل کیږي، او له همدې امله، د روسی ژبو شیعه نفوس خورا لږ دی، د بیلګې په توګه، زما په ښار کې، سینټ. پیټرزبورګ، شاوخوا لس یا ډیر خلک. په دوی کې ځینې هغه روسي نجونې دي چې له ازریانو سره یې واده کړی دی.
بله ستونزه دا ده چې اذربایجان هم په شوروي اتحاد کې و او له همدې امله هلته د دین زوال دی. بې له شکه چې اوس د دين وده ډېره شوې ده، خو ډېری خلک په خپله څېړنه کوي او خالص اسلام ته بلنه ډېره کمزورې ده.
په انټرنیټ کې، یوازې یو څو ډلې شتون لري چې مذهبي فعالیتونه ترسره کوي، چې ځینې یې انحراف نظریات لکه سیکولر اسلام، انګلیسي اسلام او نور انحراف افکارو ته وده ورکوي. دلته ویب پاڼې هم شتون لري او ځینې خورا ګټور ایراني ویب پاڼې هم شتون لري. د مثال په توګه د آیت الله مکارم شیرازی د دفتر ویب پاڼه ډیره ګټوره ده او زه شخصا له هغه څخه مننه کوم. مګر په ټولیز ډول، د ګټورو ویب پاڼو شمیر خورا لږ دی.
په روسیه کې د تبلیغ ضعف
البته په روسیه کې تل د اسلام تبلیغات شوي او اکثره یې وهابیان دي چې فعال دي او خپل کتابونه او عقیدې په انټرنیټ کې خپروي. بله ستونزه دا ده چې ګڼو روسي سني عالمانو په سعودي عربستان کې زده کړې کړې دي او د وهابي نظر او عقیدې لري. په روسیه کې له موږ څخه ډېر کم شیعه ګان شته او د شیعه ګانو پر ضد په پراخه پیمانه فعالیت کوي، دلته شیعه کورنۍ شته چې ماشومان یې ډېر لیواله او با استعداده دي، خو مور او پلار یې مذهبي نه دي او هغوی ته څه نه وايي. جومات ته لاړ شي او زده کړه وکړي. دوی جومات ته هم ځي او د مختلفو مذهبونو په اړه اوري او نه پوهیږي چې کوم یو سم دی. په دې وروستیو کې د «ابن سبا» په نوم د شیعه ګانو یوه نوې ډله رامنځته شوې، چې د رسول الله صلی الله علیه وسلم صحابه کرامو ته یې توهین او توهین کړی او علی علیه السلام ته یې خدای ګڼی، چې سنیان هم ورته ګوری او د شیعه ګانو په اړه غلط فکر کوی. یو چا له ما څخه په انټرنیټ کې وپوښتل: “شیعه څوک دي؟” په جومات کې موږ ته ویل شوي وو چې له شیعه ګانو سره خبرې مه کوئ. دوی درواغجن دي او تاسو ګمراه کوي.” یو بل هلک و چې د شیعه په اړه یې ډېر درواغ ویل، خو هغه زموږ جومات ته راغی او ځان یې تحقیق کړ او شیعه شو.
کله چې یو څوک له اسلام نه خبر وي او زموږ حسینیه ته راشي او د اسلام او شیعه په اړه پوښتنه وکړي، نو ملایان وایي چې د سمې لارې د غوره کولو لپاره ځان مطالعه کړئ. موږ ټولو ته یو شان ځواب ورکوو.
د ځینو مسلمانانو له لاسه وتلی اخلاق
بله ستونزه د بد اخلاقو او فاسقو خلکو لخوا د اسلام تبلیغ دی. له بده مرغه په روسیه او نړۍ کې ډېرو مسلمانانو د رسول الله (ص) اخلاق هېر کړي او له اسلامه یې بې تفاوته کړي دي. کله چې یو څوک ووایي چې زه مسلمان یم، نور خلک د هغه عمل او سلوک ته ګوري او د بدو اعمالو په لیدلو سره غلطې پایلې ته رسیږي. داعش دا ډول کړنې کوي او نور نه پوهېږي چې دا ریښتینی اسلام نه دی.
د ښو ژباړو نشتوالی
بله ستونزه د ژباړې په اړه ده. زه نه پوهیږم چې ولې هرڅوک د “الله” پر ځای د عربي کلمې کارول خوښوي چې په ټولو ژبو کې کارول کیږي. دا د نورو په پوهیدو کې خنډ دی. د مثال په توګه موږ په شهادتین کې وایو چې یو خدای پرته بل خدای نشته. خو په ژباړه کې وايي له الله پرته بل معبود نشته. نو دلته د اورېدونکو لپاره دا پوښتنه را پیدا کېږي چې دا الله څوک دی او کوم خدای نومېږي؟ د عیسویانو له نظره ښايي پوه شي چې د عیسویانو خدای رد شوی او بل خدای ټاکل شوی دی، یا دوی فکر کوي چې د عیسویانو او مسلمانانو خدای جلا دی. ځینې عیسوي پادریان هم دا ژباړه د اسلام او مسیحیت د جلا کولو لپاره کاروي. نو د اسلام د معرفی کولو پر مهال باید ووایو چې یوازې یو خدای شته چې زموږ خالق او د نوح، موسی او عیسی علیهم السلام خالق دی. دلته پادریان شتون لري چې تاییدوي چې د عیسویانو او مسلمانانو خدای یو دی.
ایا تاسو پخپله د اسلام د تبلیغ لپاره کوم کار کړی دی؟ تاسو په دې برخه کې کومې تجربې او وړاندیزونه لرئ؟
هو، زه د یوې ډلې غړی یم چې د قانوني واک د ثابتولو او دفاع کولو په برخه کې کار کوي او موږ کلیپونه، فلمونه او حدیثونه په فارسي او انګلیسي ژباړو.
ما په انټرنیټ کې له عیسویانو، سنیانو او وهابیانو سره بحثونه کول. خو بیا پوه شوم چې دا استدلالونه هیڅ ګټه نه لري، ځکه چې تل په داسې دلیلونو کې هر اړخ یوازې د بل لوري د قناعت هڅه کوي، خو د هغه دلیل ته پام نه کوي او د بل لوري خبرې نه مني. د بېلګې په توګه زه یو ځل له یوه وهابي شاګرد سره بحث کوم. ما ورته له پیله وویل چې زه په عربي نه پوهیږم. هغه هم له همدې موضوع څخه کار اخیستی او کله به چې ما ورته دلایل او ثبوتونه وړاندې کړل نو ویل به یې چې ژباړه غلطه ده. حتی کله چې ما هغه ته د هغه له ویب پاڼې څخه دلایل وړاندې کړل، هغه زما په ژباړې نیوکه وکړه او یوازې یې د غولولو اراده وکړه.
ما یو ځل یو صوفي ته وویل چې زه په عربي ژبه نه پوهیږم (خو په عربي تورو پوهیږم) هغه راته وویل چې په قرآن کې د شیعه کلمه نه ده راغلې. زه چې له عربي حروفو سره بلد وم، هغه ته يې د قرآن يو آيت وښود چې د شيعه کلمه پکې وه[1]. هغه ونه منله او بالاخره په غوسه شو او له کوټې څخه ووت.
زما په اند کله چې څوک له موږ څخه د اسلام یا شیعه په اړه پوښتنه وکړي او د حقیقت په لټه کې وي، هغه کولی شي هغه ومومي، مګر څوک چې یوازې بحث کول غواړي حق ته نه رسیږي.
ما له ډیرو احادیثو څخه دا زده کړل چې مطالعه او د ځان اصلاح کول زموږ لپاره د بې معنی بحثونو څخه ډیر ګټور دي. او زه فکر کوم چې ښه اخلاق او شرافت او سیاسي یووالی چې رسول الله صلی الله علیه وسلم او اهل بیت علیهم السلام ورته امر کړی دی خورا مهم دی. موږ باید د جماعت په لمانځه کې حتما برخه واخلو او له خلکو سره ښې اړیکې ولرو ترڅو دوی زموږ نظرونه وګوري او زموږ سم نظرونه وپیژني.
هم باید ښه مطالعه وکړو او دیني مسایل هم زده کړو. ځکه چې موږ باید د ژوند په هره برخه کې ساینس زده کړو او هره دنده په ښه توګه ترسره کړو ترڅو خلک پوه شي چې مسلمانان په کیمیا یا فوټبال کې غوره دي، دوی په سیاست کې غوره دي او دوی ښه اخلاق او صادق خلک دي. ځکه چې د اسلام کلمه باید د خلکو لپاره د پرمختګ لامل شي. زما په اند دا طریقه د اسلام د تبلیغ لپاره د بحث په پرتله ډیره غوره ده.
By ps • د مستبصرینو ژوندلیک 0 • Tags: اسلام, دمیتری کوستوف, روس, شيعه, شیعه او سنی, مرکز مستبصرین